17 Şubat 2024 Cumartesi

Tüm konular

 









RUSÇA ÖĞRENME KLAVUZU






RUSÇA ÖĞRENELİM






KONU ANLATIMLI, KOLAY PRATİK RUSÇA DERSLERİ




KONULAR BÖLÜMLERE AYRILMIŞTIR









KONU 


ALFABE



Rus alfabesi kril harflerden oluşur. Rusçada 33 harf vardır. On sesli harf diğerleri sessiz harflerdir. İki işaret vadır, sert ve yumuşak işaretler.


A                                  A                                     SESLİ HARFLER

Б                                    B

В                                    V                                       A           Ы        

Г                                    G

Ч                                    Ç                                       O           У

Ж                                   J

Ф                                   F                                        Э          И                                                            

К                                    K 

Л                                    L                                       Я          Е

М                                   M

н                                    N                                       Ё           Ю

О                                   O

П                                    P

Р                                    R

С                                    S

Т                                    T

Ш                                  Şı

Щ                                  Şi

Ц                                   Tsı

Й                                   Y

З                                    Z

Д                                    D

Х                                    H

Ы                                   I

И                                    İ

У                                    U

Э                                   E


Çift sesliler                        işaretler

Я            (Ya)                  Ь   yumuşak işareti; (Kendinden önceki harfi yumuşak okutur.)

Е            (Ye)                  Ъ   sert işareti         ; ( Kendinden önceki harfi sert okutur.)

Ё            (Yo)    

Ю           (Yu)

     

Дж          C









KONU

KELİME CİNSLERİ


Erkek grubuna giren kelimeler


Sonu sessiz harf ile biten kelimelere erkek cins kelimeler denir.


Журнал   (jurnal)   dergi

Врач   (vraç)   doktor

Ваш    (vaş)   sizin

Стол   (stol)   masa

Ковёр   (kavyor)   halı

Ключ   (klyuç)   anahtar

город   (gorat)    şehir

*sonu yumuşak harfle biten bazı kelimeler eril cinste yer alır

словарь (slavar')  sözlük

Корабль (Karabl') gemi

Dişi cins kelimeler  


-a -я -ия ile biten kelimeler dişi cins kelimelerdir.


Комната   (komnata)   oda

квaртира (Kvartira) daire

Кухня   (kuhniya)   mutfak

Станция   (stantsiya)   istasyon

 тeтя         (tyotya)       teyze

Машина (Maşina) Araba

*Bazı kelimeler yumuşak işaretle biter,ama dişi cinstir.

Тетрадь (tetrat') defter

жизнь  ( jizn') yaşam

Вещь (Veş') Şey,eşya

Помощь (yardım)

Степень (Stepen') aşama

Часть ( Çast') bölüm,perde(piyeslerde)

Соль  (Soyl') tuz

Кровь (Krov') kan

Любовь(Lyubov') sevgi





Nötr cins(orta cins) kelimeler 


-o -е -ие  ile biten kelimeler nötr kelimelerdir.


Внимание   (vnimaniye)   dikkat

Качество   (kaçestva)   kalite

Море   (more)   deniz

пальто  (pal'to)  palto

окно     (akno)  pencere

Место  (Mesta) yer

Здоровье (Zdarov'ye) sağlık

Сердце  ( Sertse) Kalp,yürek

Слово  (Slova) söz

Решение  ( Reşeniye)  karar

Горе  ( Gore )   dağ

Дело  ( Dela)  iş,meşgale

Собрание ( Sabraniye) Toplantı




KONU

VURGU


Rusça vurgu sistemi üzerine kurulu bir dildir. Tek heceli kelimelerin dışında bütün kelimelerde vurgu vardır. Vurgu sadece sesli harflerin üzerinde olur. Vurgulu harf bir miktar uzatılır, vurgu dile ahenk katar. "O" harfi vurgulu olarak okunduğu zaman "O" olarak okunur. Vurgusuz olarak okunduğunda ise "A" olarak okunur. Bir kelimede birden fazla "O" harfi  varsa vurgulu olan "O" diğerleri "A" okunur.



Хорошо    (haraşo)   iyi

Плохо   (ploha)   kötü

Почём  (paçyom)   eder( ne kadar)

буква (búkva) harf

Вода (Vadá) su

Комната (Komnata) oda

Работа ( rabóta) iş

Машина (maşína) araç

Страна (Straná) ülke

Деревня (Derévnya) köy

Песня  (pésnya) şarkı

Фамилия (famíliya) soyadı

Место  (Mésta) yer

Лето (léta) yaz

Качество (káçestva) kalite

Здоровье (zdarov'ye) sağlık

Собрание (sabrániye)  toplantı

Решение(reşéniye) karar

Этa моя комната  (eta maya komnata)   bu benim odam

Этa моя машина   (eta maya maşina)   bu benim arabam

я говорю по русски (ya gavaryu pa russki) Ben Rusça konuşuyorum.

кому ты сказал? ( Kamu tıy skazal?) Kime söyledin?

Это слово не правильно( Eta slova ne pravilna) Bu sözcük doğru değil)

 я помогаю ему (Ya pamagayu yemu) Ben ona yardım ediyorum.

Откуда ты приехала?(Atkuda tıy priyehala?) Nereden geldin?

ваш город красивый?(Vaş gorat krasivıy?) sizin şehriniz güzel mi?

кого вы ждете?(Kavo vıy jdyote) Kimi bekliyorsunuz?

я звоню подруге(Ya zvanyu padruge) Ben kız arkadaşıma telefon ediyorum.

Этот мой дом.(Etat moy dom.) Bu benim evim.






KONU 


Rusçada soru cümlesi, olumlu ve olumsuz cümlelerin oluşumu



Rusça da soru cümleleri vurgu ile yapılır. Bir cümleyi soru şekline getirmek için o cümleyi vurgulu okuruz. Vurgusuz okunan cümle ise düz cümle olur.


Этот

Эта   bu

Это


Эта ваша машина?   (Eta vaşa maşina?)   Bu sizin arabanız mı?

Нет, эта не моя машина.   (Niyet, eta ne maya maşina.)   Hayır, bu benim arabam değil.

Да, эта моя машина.   (Da, eta maya maşina.)   Evet, bu benim arabam



"HE"


"HE" olumsuzluk ekidir. İsimlerden önce geldiğinde "değil" anlamı katar. Fiillerden önce geldiğinde ise "ma" "me" olumsuzluk eki görevini üstlenir.


Я не понимаю   (ya ne panimayu)   anlamıyorum

Этa не моя машина  (eta ne maya maşina)   bu benim arabam değil




KONU


ZAMİRLER  (Mecтoимeния)

 Я       (ya)  ben

Ты      (tıy)  sen

OH     (on)  o erkek için

OHA  (ana)  o kadın için

OHO  (ano) o  cansız varlıklar için

Mbl     (mıy)  biz

Bbl      (vıy)  siz

Oни    (ani)  onlar


Aitlik zamirleri:


Aitlik zamirleri kelimenin erkek cins,dişi cins, nötr cins, çoğul olma durumuna göre şekillenir.


Мой - моя - моё    (moy-maya-mayo)   benim

Твой - твоя - твоё    (tvoy-tvoya-tvayo)   senin

Его - её   (evo-eyo)   onun erkek- kadın icin

Наш - наша - наше    (naş-naşa-naşe)   bizim

Ваш - ваша -ваше    (vaş-vaşa-vaşe)   sizin

Их   (ih)   onların


Örnekler:


мой стoл (Moy stol)  Benim masam


моя книга  (Maya kniga) Benim kitabım


наш  дом   (Naş dom)   Bizim evimiz.


ваша кoмнaтa (Vaşa komnata)  Sizin odanız.


ваш стол (Vaş stol) Sizin masanız 


ваше письмо (Vaşe pismo)  Sizin mektubunuz.



мой журнал.  Benim dergim          

Твой журнал.  Senin dergin

его  журнал.    Onun dergisi

её   журнал.    Onun dergisi                                                        

наш  журнал.  Bizim dergimiz

ваш журнал.   Sizin derginiz

их  журнал       Onların dergisi



моя  газета.  Benim gazetem

Твоя газета. Senin gazeten

 его газета.   Onun gazetesi

 eё газета.     Onun gazetesi

 наша газета. Bizim gazetemiz

 ваша газета. Sizin gazeteniz

 их  газета      Onların gazetesi


моё  письмо..  Benim mektubum

Твоё письмо.. senin mektubun

eго  письмо..   Onun mektubu

её   письмо..   Onun mektubu

нашe письмо..Bizim mektubumuz

ваше письмо  Sizin mektubunuz

их    письмо    Onların mektubu


мои  друзья    Benim arkadaşlarım

Твои друзья.   Senin arkadaşların 

eго друзья       Onun arkadaşları

eё друзья.       Onun arkadaşları

Наши друзья.  Bizim arkadaşlarımız

Ваши друзья.  Sizin arkadaşlarınız

Их  друзья.      Onların arkadaşları


Aitlik eki (ismin -in hali) sorusu olan (Чей,Чья,Чьё,Чьи - kimin?) sorusu da kelimelerin cinslerine  gore söylenir.


Eril cins, dişil cins,nötr cins ve çoğul durumuna göre şekil alır. Şimdi birlikte aşağıdaki örnekleri inceleyelim.


Чей этот брат?

Bu kimin erkek kardeşidir? 


Чей этот карандаш?

Bu kimin kurşun kalemidir?


Чья эта комната? 

Bu kimin odasıdır? 


Чья эта тетрадь?                           

Bu kimin defteridir? 


Чья эта сестра?                              

Bu kimin kızkardeşidir? 


Чьё это пальто?                           

Bu kimin paltosudur


Чьё это дело?

Bu kimin işidir?



Чьё это радио?

Bu kimin radyosudur?



Чьи эти вещи?

Bunlar kimin eşyalarıdır?


Чьи Эти товарищи?

Bunlar kimin arkadaşlarıdır?



Чей этот журнал?     Это мой журнал.


Чья эта газета?      Это моя газета


Чьё это письмо?     Это моё письмо


Чьи эти столы?      Это мои столы.

                  



         


Hal eklerine göre zamirler şu şekildedir:


Именительный падеж

Yalın Hal


Я         [ ya] Ben 

ТЫ       [tıy] Sen 

ОН       (on)  o (erkek için)

ОНА    [ana] o (bayan için)

МЫ     [mıy]  Biz

ВЫ       [vıy]  Siz

ОНИ    [ani] Onlar


Родительный падеж

İsmin –in Hali zamirleri


МЕНЯ     [menya]

ТЕБЯ       [tebya]

ЕГО         (yevo)

ЕЕ            [yeyo]

НАС        [nas]

ВАС        [vas]

ИХ           [ih]



Винительный падеж

Belitme  Hali


МЕНЯ      [menya]  Beni

ТЕБЯ        [tebya]   Seni

ЕГО          (yevo)   Onu (erkek için)

ЕЕ             [yeyo]   Onu  (bayan için)

НАС         [nas]      Bizi

ВАС         [vas]      Sizi

ИХ            [ih]       Onları



Дательный падеж

Yönelme hali


МНЕ         [mne]    Bana

ТЕБЕ         [tebye] Sana

ЕМУ         (yemu)  Ona (erkek için)

ЕЙ             [yey]    Ona (bayan için)

НАМ         nam]     Bize

ВАМ         [vam]    Size

ИМ            [im]      Onlara


Творительный падеж

Vasıta Hali


COМНОЙ [samnoy]  Benimle

C ТОБОЙ  [staboy]   Seninle

C НИМ      (snim)      Onunla (erkek için)

C НЕЙ        [sney]     Onunla (bayan için)

C НАМИ    [snami]    Bizimle

C ВАМИ    [svami]    Sizinle

C НИМИ    [snimi]    Onlarla


Предложный падеж

Bulunma halinde kullanılan

(Kimin hakkında sorusu zamirleri)


ОБО МНЕ      [abamne]   Benim hakkımda

О ТЕБЕ           [a tebye]   Senin hakkında 

О НЕM           (a nyom)   Onun hakkında (erkek için)

О НЕЙ            (a ney)      Onun hakkında (bayan için)

О НАС            [a nas]      Bizim hakkımızda 

О ВАС            [a vas]       Sizin hakkınızda

О НИХ            [a nih]      Onların hakkında






KONU

ÇOĞUL HALLER


A-)   Sonu sessiz harf ile biten kelimeler çoğul yapılırken sonuna "bl" harfi eklenir.


шторы    (ştorıy )  perdeler

Столы   (stolıy)   masalar


B-)   Sonu "K", " ч", "г", "×", "ш". "Щ", "ж" ile biten kelimeler çoğul yapılırken  " и"  harfi eklenir.


Малчики   (malçiki)   çocuklar

Мячи   (miyaçi)   futbol topları

Орехи   (arehi)   cevizler

Плащи    (plaşi)   yağmurluklar

Ножи   (noji)   bıçaklar

C-)   Sonu "A" ile biten kelimelere "и"  eklenir ve "A" harfi kaldırılıp yerine "и" harfi konulur.

Книга - книги   (kniga-knigi)   kitaplar 

Рубашка - рубашки    (rubaşka-rubaşki)   gömlekler

Девушка - девушки   (devuşka-devuşki)   kızlar


D-)   Sonu "b" ile biten kelimeler çoğul yapılırken "b" harfi kaldırılır yerine "и"  harfi eklenir.


Рубль - рубли   (ruble-rubli)   rubleler (Rus parası)

День - дни   (den- dni)   günler


E-)   Sonu "O" ile biten kelimeleri çoğul yaparken "O" harfi yerine "A" harfi eklenir. 


Окно - окна    (akno-akna)   pencereler

Место - места   (mesto-mesta)   yerler


F-)   Bazı kelimelerin sonuna "я" harfi eklenerek çoğul yapılır.


Лист - листья   (list-listya)   yapraklar

Брат - братья    (brat-bratya)   erkek kardeşler

Друг – Друзья    ( drug – druz’ya)  arkadaşlar


G-)   Sonu "E" harfi ile biten kelimeler çoğul yapılırken "E" harfi "я" harfi ile değiştirilir.


Море - моря    (more-morya)   denizler

Здание - здания   (zdaniye-zdaniya)   binalar


H-)   Sonu "A" ile biten bazı kelimeler çoğul yapılırken "bl" harfi eklenir.


Сестра - сестры   (sestra-sestriy)   kız kardeşler

Газета - газеты   (gazeta-gazetıy)   gazeteler


I-)   Rusça da kuru bakliyat ve kilo ile satilan varlıklar, sebzeler ve buna benzer nesneler coğul gurubuna girmezler. Bunların çoğulları yoktur. Her zaman tekil olarak düşünülür.


Сыр   (sır)   peynir

Мясо   (myaso)   et

Рис   (ris)   pirinç


 


  


 


 


 


 


 



 


 


 


 







KONU


SAYILAR   (Числительныe)


1 Один   (adin)  


 2 Два   (dva)   


3 Три   (tri)  


4 Четыре  (çetırı)  


5  Пять   (pyat)   


6  Шесть   (şest)  


7  Семь   (sem’)

   

8  Восемь   (vosim’)   


9   Девять   (devyat’)   


10  Десять   (desyat’)  


11 Одинадцать   (adinatsat’)  


  12 Дванадцать   (dvanadsat’)  


13  Тринадцать   (trinadsat’)   


Yirmiye kadar rakamın sonuna  (-надцать)  eklenir.


20   Двадцать   (dvadsat’)  


30 Тридцать   (tridsat’)  


40 Сорок   (sorak’)

   

50 Пятьдесять   (piyatdisyat’)   


60 Шестдесять   (şestdisyat’)  


70 Семьдесять   (semdisyat’) 

 

80  Восемьдесять   (vosimdisyat’)  


90  Девяносто   (dıvyanasto)   


100  Сто   (sto)   



200 Двести   (divesti)   


300  Триста   (trista)  


400 Четыреста   (çetiresta) 


500 Пятсот   (piyatsot)  


600 Шестьсот   (şestsot)


700 Семьсот   (sem’sot)  


800 Восемьсот   (vosem’sot)  


900 Двятсот   (devyatsot )  


1000  Тысяча   (tısiça)   





KONU

GÜNLER


 Понедельник   (panidelnik)   pazartesi

Вторник   (vtornik )  salı

Среда    (sreda)   çarşamba

Четверг   (çetverg)   perşembe

Пятница   (piyatnitsa)   cuma

Суббота   (subbota)   cumartesi

Воскресенье   (voskresenye)   pazar


 





 




Вчера   (vçera)   dün

Сегодня   (sevodniya)   bugün

Завтра   (zavtra)   yarın

после завтра(posle zavtra)  yarından sonra

позавчера (paza vçera) evvelki gün


9.KONU


AYLAR VE MEVSİMLER


Январь     (yanvar’)  ocak

Февраль   (fevral’)   şubat

Март         (mart)   mart

Апрель    ( aprel’ )  nisan

Май          (may)   mayıs

Июнь       ( iyun’)   haziran

Июлb        (iyul’)   temmuz

Август    ( avgust )  ağustos

Сентябрь (sentyabır’) eylül

Октябрь   (aktyabır’)  ekim

Ноябрь   (nayabır’)   kasım

Декабрь   (dekabır’)  aralık



 



        






MEVSİMLER


 Весна (vesna) ilkbahar


 Лето   (leta)   yaz


Осень (osen') sonbahar


Зима  (zima)     kış




Küçük bir diyalog


Здравствуй, Мехмет!


Мехмет: Здравствуй, Айше!


Какие месяцы в году есть по русскому календарю?


Мехмет: Сентябрь, октябрь, ноябрь.


Это осенние месяцы.


Мехмет: Декабрь, январь, февраль.


Это зимние месяцы.


Мехмет: Март, апрель, май.


Это весенние месяцы.


Мехмет: Июнь, июль, август.


Это летние месяцы.






 


 


 


 








10. KONU


SIFATLAR


Sıfatlar isimlerin önüne gelerek onları çeşitli şekillerde niteleyen kelimelerdi. Sıfatlar isme ney ve nasıl gibi nitelik belirtirler. Rusça da sıfatlar kendisinden sonra ki kelimeye göre şekil alırlar.




                    Erkek          Dişi          Nötr          Çoğu

 

                     - ый             - ая          -ое            -ые


Ч                

Ж

К                 -ий               - ая          -ee           - ие

Г

Х                

Ш, щ 



Karışık       -ой              - ая          -ое           - ие


хороший, -ая, -ее, -ие     iyi

хорошо

плохой, -ая, -ое, -йе     kötü

плохо

красивый, -ая, -ое, -ые   güzel

красиво

интересный, -ая, -ое, -ые   ilginç

интересно

дешёвый, -ая, -ое, -ые       ucuz

дёшево

важный, -ая, -ое, -ые     önemli

важно

правильный, -ая, -ое, -ые  doğru

правильно

трудный, -ая, -ое, -ые         zor

трудно

чистый, -ая, -ое, -ые         temiz

чисто

тёплый, -ая, -ое, -ые      ılık

тепло

жаркий, -ая, -ое, -ие       sıcak

жарко

маленький  -ая,  -ое, -ие    küçük

мало      

другой, -ая, -oe, -ие   diğer, başka

медленный, ая, -ое, -ые       yavaş

медленно

большой  -ая, -ое, -ие      büyük

многий, -ая, -ое, -ие       fazla,çok,    

много     

который, -ая, -oe, -ые     kaç, kaçıncı, hangisi?


Северный  ая, -ое, -ые     Kuzey


южный      ая, -ое, -ые     Güney


восточный    ая, -ое, -ые  Doğu


западный   ая, -ое, -ые     Batı


северо-восточный  ая, -ое, -ые Kuzey-doğu


северо-западный  ая, -ое, -ые   Kuzey-batı


юго-западный   ая, -ое, -ые       Güney-batı


юго-восточный   ая, -ое, -ые     Güney-doğu


 


 

 

 


 


 


 





RENKLER ( цвета)

Оснoвные цвета Ana renkler


Белый   (оя, ое, ые)    belıy   (oya, oye, ıye)   beyaz


Чёрный   (ая, ое, ые)     çornıy   (aya, oye, ıye)   siyah, kara


Синий   (ая, eе, ие)   siniy   (aya, eye, iye)   mavi, koyu mavi


Гoлубой   (ая, ое, ые)   galuboy   (aya, oye, ıye)   açık mavi


Тёмно-синий   (aя, eе, е)   tyomna-siniy   (aya, eye, iye)   lacivert


Красный   (ая, ое, ые)   krasniy   (aya, oye, ıye)   kırmızı, kızıl


Жeлтый   (ая,ое,ые)   joltıy   (aya, oye, ıye)   sarı


Зелёный   (ая, ое, ые)   zelyonıy   (aya, oye, ıye)   yeşil


Розавый   (ая, ое, ые)   rozavıy   (aya, oye, ıye)   pembe


Серый   (ая, ое, ые)   serıy   (aya, oye, ıye)   gri


Фиолетовый   (ая, ое, ые)   fiyaletavıy   (aya, oye, ıye)   mor


Орaнжевый   (ая, ое, ые)   oranjevıy   (aya, oye, ıye)   turuncu







KONU 



ZARFLAR


 Zarflar fiillerin önünde kullanılan ve fiilleri durum yönünden niteleyen kelimelerdir.

İsmin önünde bulunan ve ismin durumunu belirten ve ismi niteleyen sözcüklere sıfat denir.

Fiilleri niteleyen sözcüklere ise zarf denir.


Rusçada zarflar (-o) ile biter.


 Zarf olan kelimeyi bulmak için fiile şu soru sorulur : КАК? -  NASIL?


Кaк Он пишет?

Он правильно пишет.

Кaк oна говорит по-русски?

Она плохо говорит по-русски.

Кaк oн знает диалог?

Он хорошо знает диалог.

Как Сергей слышал Ивана?   -Плохо.

Sergey  İvan'ı nasıl duyuyordu?  Kötü.

хорошо.

важно.

интересно.

чисто.

Холодно

Жарко

тепло.

Лeтом мне  жарко.

Зимой ему холодно.

Это интересно.

Это было интересно.









KONU



Rusçada Hal Ekleri

1.Yalın Hal

2.Aitlik eki (Iyelik hali)

3.Yönelme Hali

4. Belirtme Hali

5. Araç Hali

6. Bulunma Hali (Kimin Hakkında ve Neyin hakkında? ve Nerede?)


Rusça olarak şöyledir:


1.именительный падеж


2.родительный падеж


3.дательный падеж


4.винительный падеж


5.тварительный падеж


6.предложный падеж



I.  İSMİN YALIN HAL


Yalın haldeki isimler : canlı varlıklar için/ Кто? Kim?)


 cansız varlıklar için de / Что? (Ne?)  sorularına cevap verirler.

                                                       


Иван гуляет.  İvan geziyor.  Кто гуляет? - Иван. Kim geziyor?


Книга лежит на столе. Kitap masanın üzerinde duruyor.


Что лежит на столе? - Книга. Masanın üzerinde ne duruyor? - Kitap.



2-AİTLİK EKİ-İYELİK HALİ - İSMİN -İN HALİ


Rusçada en çok kullanılan ve en çok işlevi olan haldir. Bu yüzden ismin -İN halini çok iyi ve dikkatli öğrenmeniz gerekir. Biz fazla ayrıntılara girmeden bu halin hangi durumlarda kullanıldığını ve hangi sorulara cevap verdiğini göreceğiz.


Чей? - Kimin?


Чья? - Kimin? (dişi cins),


Чьё? - Kimin? (nötr cins),


Чьи? - Kimlerin? (çoğul)



Bu halde şu sorular da yer alır ;


(Откуда?),(Nereden?),


( Откого?),(Kimden?),


(изчегo?, oтчегo?) (neden?)


( у  кого?) (Kimde/kimin?)



Rusçada ismin -İN halini eril cins (sessiz harfle biten isimlerde) -студент - a eki karşılar студента

(sessiz harfe -a ilave edilir).


Eril cins - ь harfi ile biten isimlerde - учитель - я eki karşılar учителя

(-ь kaldırılır, yerine -я getirilir).


Yine eril cins - й harfi ile biten isimlerde - герой - я eki  karşılar героя.

(-Й kaldırılır, yerine -я getirilir)


Машина учителя.

Öğretmenin arabası.


Книга студента.

Üniversite öğrencisinin kitabı.


Пальто героя.

Kahramanın paltosu.


Анна сестра Ивана

Anna Ivan'ın kızkardeşi


Велосипет Антона

Anton'un bisikleti


İN halinide dişi cins - a harfi ile biten dişi cins isimlerde - Mapинa - ы eki karşılar - Mapины

(-a kaldırılır, yerine -ы getirilir).


Dişi cins - я harfi ile biten isimlerde - Mapия - и eki karşılar -Mapии (-я kaldırılır, yerine -и getirilir).


Гнездо птицы.

Kuşun yuvası.


Эта сумка марины

Bu Marina'nın çantası

 

Отец  Mapии

Mariya’nın babası


Платье Тани

Tanya'nın abiyesi


Эта книга Кати

Bu Katya'nın kitabı



İN halinde nötr cins - o harfi ile biten isimlerde - окно  (-a) eki karşılar - окна. Nötr cins

-e harfi ile biten isimlerde - море - я eki karşılar - моря (-e kaldırılır, yerine -я getirilir).


  Стекло окна.                                

  Pencerenin camı.

         

  Воздух моря.

  Denizin havası.


Сестра Мехмеда  врач (доктор).

Mehmet’in kız kardeşi doktor.


Чья сестра врач?

                       

 -   Мехмеда.


Kimin kız kardeşi doktor?

 

 -   Mehmet'in


Автомобиль учителя.

Öğretmenin otomobili.                

                                       

 Чей это автомобиль?

Bu kimin otomobili?


Это автомобиль учителя.

Bu öğretmenin otomobili.


Книга студента.  

Üniversite öğrencisinin kitabı.


Чья эта книга?      

Bu kimin kitabı?


Эта книга студента.

Bu üniversite öğrencisinin kitabı.



Пальто героя.    

Kahramanın paltosu



 Чьё это пальто?

Bu kimin paltosu ?


Это пальто Aндрeя.

Bu Andrey'in paltosu.  


Sahip olmak; "benim var", "senin var" vb. Rusça'da genellikle "...'in mülkiyetinde" anlamındaki у edatınca ifade edilir. (-in) durumunda kullanılır. Sahip olunan nesne doğal olarak yalın durumdadır.

у меня дом    bir evim var (mülkiyetimde bir ev var, bir eve sahibim]

Bir nesneye sahip olmak durumunda есть kullnılır

у меня (у меня есть) sahibim (benim ... var)

у тебя(у тебя есть) sahipsin

у него(у него есть) sahip (er.)

у неё(у неё есть) sahip (diş.)

у нас(у нас есть) sahibiz

у вас(у вас есть) sahipsiniz

у них (у них есть) sahipler


у меня  болит голова

Başım ağrıyor


У вас есть  книгa об Англии?

İngiltere hakkında kitabınız var mı?


У вас есть словарь?

Sözlüğünüz var mı?


Да,у меня есть словарь

Evet,benim sozlüğüm var.


У тебя есть дети?

Çocukların var mı?


Нет,у меня нет детей

Hayır, benim çocuklarım yok.


у моего друга есть хорощий словарь

Benim arkadaşımın iyi bir sözlügü var.


У нашего города есть большой театр

Bizim şehrimizde büyük bir tiyatro var.



Benim ... yok  vb. derken нет sözcüğü daima (-in) durumu eki alır. нет sözcüğü "yok’’


у меня нет вопросa "   sorum yok


у меня есть вопрос  sorum var


у меня нет вопросa  sorum yok (ek kullanıldı)


у меня нет дениг Param yok.


У меня есть денги  Param var.


У моего друга есть квартира

Arkadaşımın dairesi var.


А у меня нет квартиры

Benim ise dairem yok.


У кого есть учебник Турецкого языка?

 Kimin Türkçe ders kitabı var.?


у моего друга Benim  erkek arkadaşımda


у моей подруги Benim kız arkadaşımda


Nereden sorusu da  -in hali ekleriyle kullanılır. Bu halin içinde yer aldığı için

Kimin?Neyin?sorusundaki kelime sonu eklerini kullanırız.


Bu sorunun üç eki vardır :  от, из, с - (-dan,-den,-tan,-ten)

откуда? Nereden?


из аудитории sınıftan


из библиотеки kütüphaneden


из больницы  hastaneden


из города   şehirden


из гостиницы  otelden


из деревни    köyden


из института  enstitüden


из класса  sınıftan


из клуба  klüpten


из магазина    mağazadan


из поликлиники  poliklinikten


из страны  ülkeden


из университета  üniversiteden


из школы   okuldan


с завода       fabrikadan


с вокзала      terminalden


с почты      postaneden


örnekler:


Мы идем из школы

Okuldan geliyoruz.


Дети выходят из школы

Çocuklar okuldan çıkıyorlar.


Мы идем с завода

Fabrika'dan geliyoruz.


Откуда вы приехали?

Nereden geldiniz?


я приехал из России

Ben Rusya'dan geldim.


ученик берёт книгу состола

öğrenci masadan kitabı alıyor


İsmin –in halinde kullanılan ekler:


от   : (-dan/-den)

 

до :  (kadar)


из  :  (-dan/den)


для : (için)


Без  : (sız,siz,suz,süz)


кроме : (den başka, dışında)


около :( yanında,civarında)


С : (-dan/den)

У : ( -da/de, yanında)



ВМЕСТО : yerine, ...nın yerine


Я изучил этот диалог вместо того.

Ben onun yerine bu diyaloğu öğrendim.


Дочь пойдёт в магазин вместо матери.

Kız çocuğu annesi yerine mağazaya gidecek.


Двое из них приехали к нам вместо четверых.

Dördü yerine onların ikisi geldi bize.


ИЗ-ЗА : -in arkasından; yüzünden


Мальчик вышел из-за большого дерева.

Çocuk büyük ağacın arkasından çıktı.


Я опоздал на урок из-за неё.

Onun yüzünden derse geç kaldım.


Она умерла из-за туберкулёза.

O veremden öldü.


Он сделал много ошибок из-за друга.

O arkadaşı yüzünden çok hata yaptı.


ИЗ-ПОД : -in altından


Она вытащила чемодан из-под дивана.

О bavulu divanın altından çıkardı.


Учитель взял свой портфель из-под стола.

Öğretmen kendi çantasını masanın altından aldı.


OT ... ДО ... :... -den ... -e kadar (mesafe olarak)


От университета до дома пять километров.

Üniversiteden eve kadar 5 km'dir.


От парка до станции совсем близко.

Parktan istasyona kadar çok yakın.


От деревни до города очень далеко.

Köyden şehre çok uzak.


С ... ДО ... : ... -den ... -e kadar (zaman olarak)


Мы работали на фабрике с утра до вечера.

Sabahtan akşama kadar fabrikada çalışıyorduk.


Пилоты были здесь с пятницы до воскресенья.

Pilotlar cuma ile pazar günleri arasında buradaydılar.


У : yanında, yakınında


Моя машина стояла у магазина.  

Arabam mağazanın yanında duruyordu.


После обеда я был у врача

Öğleden sonra doktorda idim.


КРОМЕ : ...-den başka


Все были готовы, кроме директора

Müdürden başka herkes hazırdı.


3 – İSİMİN -E HALİ-YÖNELME HALİ


İsmin -E hali - canlı varlıklar için Кому? - Kime?  cansız varlıklar için de Чему?  Neye?

Sorularına K Кому? (Kime doğru ) K  Чему?  ( neye doğru)yanıt verir. İsmin -E halinde eril cins sessiz harfle biten isimlerde - студент - у eki karşılar студенту(sessiz harfe -y ilave edilir).

 Eril cins - ь ile biten isimlerde - учйтель_ -ю eki karşılar - учителю (-ь kaldırılır, yerine -ю eki getirilir)

 Eril cins - й ile biten isimlerde - герой - ю eki karşılar - герою (-Й kaldırılır, yerine -ю getirilir).


Я посылаю книгу другу.                                  

Kitabı arkadaşa gönderiyorum.


Он говорит студенту.

O öğrenciye konuşuyor


Он даёт карандаш герою

 O kahramana kalem veriyor.


Я пишу письмо учителю.                           

Ben öğretmene mektup yazıyorum.

                  

Учитель даёт ученику тетрадь.              

öğretmen defteri öğrenciye veriyor.

      

 Иван подарил Олегу книги.

 İvan kitapları Oleg'e hediye etti.


Кому ты дал деньги? - Мехмеду.  


Sen kime para verdin? - Mehmet'e


Я дал деньги Мехмеду.

Ben Mehmet'e para verdim


 İsmin -E halini dişi cins - a ve я ile biten isimlerde - девочка - e, eki karşılar

 девочке,  Kaтя,  Kaти (-a veya -я kaldırılır, yerine (-e ve и-) getirilir).


Я говорю девочке:

Ben küçük kıza diyorum:


Она показывает каpтинки Mapии.

О, resimleri Mariya’ya gösteriyor.


Я помогаю Вере.  

Ben Vera'ya yardım ediyorum.


Кому она дала книги? – Верe

О kitapları kime verdi? – .Vera’ya


я посылаю маме денги

Anne(m)e para yolluyorum.


никому не скажи  этого

Bunu kimseye söyleme


ты доверяешь мне?

Bana güveniyor musun?


я объясняю подруге тему

Konuyu kız arkadaşıma açıklıyorum


İsmin -E halini nötr cins - o ile biten isimlerde - окно -у eki karşılar - окну

(-o kaldırılır, yerine -y getirilir).


Nötr cins - e ile biten isimlerde - море -ю eki karşılar -морю (-e kaldırılır, yerine -ю getirilir).


Чему ты обрадовался? - Морю.

Sen neye sevindin? -Denize


Я обрадовался морю.

Ben denize sevindim,


Чему он обрадовался? -Стамбулу.


O neye sevindi? - İstanbul'a,


Он обрадовался Стамбулу.


O İstanbul'a sevindi.



İsmin -E hali (к) ve (пo) edatları kullanılmaktadır.


(к) edatı -E Hali'nde isimlerle kullanılır. Bir şahsa, bir yere veya bir nesneye

YAKLAŞMA bildirilirken kullanılır.


Куда он идёт?

О nereye gidiyor?


Он идёт к врачу.

О doktora gidiyor.


К кому вы идёте?

Siz kime gidiyorsunuz?


Я иду к директору,

Ben müdüre gidiyorum.


Самолёт летит к морю.

Uçak denize doğru uçuyor,


Они подъезжали к станции.

İstasyona yaklaşıyorlardı.


Как пройти к гостинице "Россия"?

Rusya oteline nasıl gidilir?


По радио передавали прогноз погоды.

Radyoda hava durumunu verdiler.


İsmin  -E halinde kullanılan fiiller:


помогать             yardım etmek

дарить                 hediye vermek

отвечать              cevap vermek

передавать           iletmek, göndermek

звонить                telefon etmek

давать                   vermek

посылать              göndermek

читать                   okumak

писать                   yazmak

показывать           göstermek

обьяснять              açıklamak



örnek cümleler:


Ученик отвечает учителю.

Öğrenci öğretmene cevap veriyor.


Я даю словарь студентке.

Ben sözlüğü bayan öğrenciye veriyorum.


Я посылаю книгу другу.

Kitabı arkadaşa gönderiyorum.


Я звоню  жене.

Ben eşime telefon ediyorum.


Она помогает отцу.

O babasına yardım ediyor.


Они помогают друг другу.

Onlar birbirlerine yardım ediyorlar.


КОМУ? - KİME?

Мне                       bana

Тебе                      sana

ему (Erkek cins)    ona

ей (Dişi cins)          ona

ему (Nötr cins)       ona

нам                        bize

вам                        size

им                         onlara


Hoşlanmak fiili yönelme halinde kullanılır ve yönelme halinin eklerini alır.


Нравиться


Я нравлюсь

Ты нравишься

Он нравится

Она нравится

Мы нравимся

Вы нравитесь

Они нравятся


Bu fiil diğer fiilerden farklıdır.


Мне

Тебе

Ему

Ей

Нам

Вам

Им


Zamirlerinden sonra fiil kullanılır.isimlere de yönelme halinin ekleri eklenir.


Örnek cümleler:


Мне нравится турция

Ben Turkiye'den hoslanıyorum.


Вам нравится Турция?

Siz Türkiye'yi beğeniyor musunuz?


Моему другу нравится этот город.

Benim arkadaşım bu şehri beğeniyor.


Тебе нравится наш город?

Bizim sehrimizi beğeniyor musun?


Мне нравится читать книгу.

Ben kitap okumaktan hoşlanıyorum.


Вашему другу нравится читать книгу?

Arkadaşınız kitap okumaktan hoşlanıyor mu?


Вашей подруге нравится читать книгу?

Sizin kız arkadaşınız kitap okumaktan hoşlanıyor mu?


Олегу нравится заниматься спортом.

Aleg spor yapmaktan hoşlanıyor.


Анне нравится заниматься спортом.

Anna spor yapmaktan hoşlanıyor.


Я часто хожу пешком потому что мне нравится ходить пешком.

Ben sık sık yürüyüş yaparım çünkü yürüyüş yapmaktan hoşlanırım.


Каждое утро дедушка гуляет в парке потому что ему нравится гулять в парке.

Her sabah dedem parkta gezinti yapar çünkü o gezinti yapmaktan hoşlanır.


Тебе нравится плавать в бассейне?

Havuzda yüzmekten hosşanıyor musun?


Gereklilik kipi:

Bu kipte kullanılan lazım ve gerek kelimeleri de yönelme halinde kullanılır.


Мне

Тебе

Ему

Ей

Нам

Вам

Им


Zamirlerinden sonra gerek ve lazim anlamındaki надо veya (нужен,нужна,нужно,нужны) kelimeleri kullanılır.

Örnekler:

Мне надо идти домой

Eve gitmem gerek.


Вам надо заниматься спортом.

Sizin spor yapmanız lazım.


Каждый день вам нужно читать книгу.

Sizin her gün kitap okumanız gerekir.


Моему другу надо идти домой.

Arkadaşımın eve gitmesi lazım.


Моей подруге надо идти домой.

Benim kız arkadaşımın eve gitmesi lazım.


Андрею надо повторить этот диалог.

Andrey'in bu diyoloğu tekrar etmesi lazım.


Анне надо повторить этот диалог.

Anna'nın bu diyoloğu tekrar etmesi gerekiyor.


Gelecek zaman veya geçmiş zaman yaparken de (надо было),(надо будет) (нужно было),(нужно будет)kelimelerini kullanırız.


Örnekler:


Тебе надо было позвонить домой.

Senin eve telefon etmen lazımdı.


Тебе надо будет позвонить домой.

Senin eve telefon etmen gerekecek.


Мне надо было прочитать эту книгу.

Benim bu kitabı okumam gerekiyordu.


Мне надо будет прочитать эту книгу.

Benim bu kitabı okumam gerekecek.


Вам надо пойти в поликлинику.

Sizin polikliniğe gitmeniz lazım.


Вам надо было пойти в поликлинику.

Sizin polikliniğe gitmeniz lazımdı.


Вам надо будет в поликлинику.

Sizin polikliniğe gitmeniz gerekecek.



Yaş söyleme:


Yaş durumunu belirtirken de yönelme halinin eklerini kullanırız.


1 год

2,3,4 года

5....   лет


Örnek cümleler:


Сколько вам лет?

Yaşınız kaç?


Сколько тебе лет?

Kaç yaşındasın?


Мне 20 лет.

20 yaşındayım?


Мне 21 год

21 yaşındayım.


Мне 22 года

22 yaşındayım.


Моему отцу 45 лет.

Benim babam 45 yaşında.


Моей маме 45 лет

Benim annem 45 yaşında.


Görüldüğü gibi Türkçeden biraz farklı,bizim burada  yönelme halinde kullanıldığını bilmemiz gerekli.Bu halin eklerini kullanacağız.


Сколько лет вашему отцу?

Babanız kaç yaşında?


Моему отцу....


Сколько лет вашей маме?


Моей маме ....


Diğer örnekler:


Моей подруге 21 год

Benim kız arkadaşım 21 yaşında.


Моей бабушке 64 года

Benim ninem 64 yaşında.


Нашему учителю 34 года

Bizim öğretmenimiz 34 yaşında.


Старшему брату 30 лет.

Benim ağabeyim 30 yaşında.


Старшей сестре 30 лет

Ablam 30 yaşında.


Сколько лет Олегу?

Aleg kaç yaşında?


Олегу 22 года.

Aleg 22 yaşında.


Сколько лет Анне?

Anna kaç yaşında.


Анне 18 лет

Anna 18 yaşında.


Сейчас мне  38 лет четыре года назад мне было 34 года через два года мне будет 40 лет

Şimdi 38 yaşındayım,dört yıl önce 34 yaşındaydım,iki yıl sonra 40 yaşında olacağım.


Önceki yaşımızı söylerken (было)sonraki yaşımızı söylerken(будет) kullanırız.


Сколько вам было лет,когда вы закончили институт?

Enstitüyü bitirdiğinizde kaç yaşındaydınız?


Когда я закончил институт мне  было 25 лет.

En enstitüyü bitirdiğimde 25 yaşındaydım.


Сколько вам будет лет,когда вы окончите университет?

Üniversiteyi bitirdiğinizde kaç yaşında olacaksınız?


Когда я закончу университет мне будет 25 лет.

Üniversiteyi bitirdiğimde 25 yaşında olacağım.




4 - BELİRTME HALİ - İSİMLERİN -İ HALİ


İsmin -İ hali cümlede nesne görevi yapan sözcüğü anlatmaktadır.


 Türkçede olduğu gibi kişi(ler) için - кого? (kimi?)cansız varlıklar için de -что?

( neyi?) sorularına yanıt verir.

Ayrıca  куда( Nereye?) sorusu da bu halde ele alınır.


Кого ты увидeл?

sen kimi  gördün?


Я увидeл Ивана.                                    

Ben İvan'ı  gördüm.

                         

Он читает газету.                              

O gazeteyi okuyor

                         

Что он читает?

 O neyi okuyor?




Rusçada ismin -İ halindeki canlı (kişi veya hayvan) ve cansız (eşya veya soyut kavram) varlıklar arasında çekim farkı vardır.

Eril cins canlı varlıklar, ismin -İN halindeki eril cins isimlerin çekim eklerini alırlar.

Eril cins ve nötr cins cansız varlıklar ise ismin YALIN halinin aynısıdır.

Şimdi bu söylediklerimizi örneklerle görelim.


Я встретил Ивана, (кого?)

Ben İvan'ı rastladım(karşılaştım tesadüfen) (Kimi? Er. cins canlı varlık)


Мы увидели брата, (кого?)

Biz kardeşi gördük. (Kimi? Er. cins canlı varlık)


Он увидел город, (что?)

O şehri gördü /görmüş/. (Neyi? Er. c.cansız varlık)


Дети увидели море, (что?)

Çocuklar denizi gördüler.(Neyi? N.c.cansız varlık)


Мы читаем журнал.

Biz dergi(yi) okuyoruz


Я открываю окно.

O pencereyi açıyor


Они закрывают магазин.

Onlar mağazayı kapatıyorlar.


İsmin -İ halini dişi  cins  -a ile biten isimlerde (-a)  (-u) dönüşür сестра -у eki karşılar

сестру (-a kaldırılır, yerine -y getirilir).


Она закрывает книгу

O kitabı kapatıyor


Она читает газету.

O gazete(yi) okuyor


Я люблю Турцию.

Ben Türkiye’yi seviyorum


Кого вы слушаете сейчас?

Şimdi kimi dinliyorsunuz?


Я слушаю учительницу.

Öğretmeni dinliyorum


Кого вы видите?

Siz kimi görüyorsunuz?


Я вижу Анну

Anna'yı görüyorum.


Кого ждут рабочие?

işçiler kimi bekliyor?


Они ждут  секратарьшу.

Onlar bayan sekreteri bekliyorlar.


Кого он ждёт здесь?

O burada kimi bekliyor?


Он ждёт профессора и Ивана.

Profesörü ve Ivan'ı bekliyor.


Я люблю эту девушку

Ben bu kızı seviyorum.


я жду маму Annemi bekliyorum

Я жду брата Kardeşimi bekliyorum.


Я встречаю в аеропорту  директора

Ben havaalında müdürü karşılıyorum


мы приглашаем вас в гости

Sizi misafirlige davet ediyoruz.


Мама одевает ребенка

Anne çocuğu giydiriyor.


Кого вы ждёте? я жду брата

Кого вы ждёте? я жду сестру


Kimi bekliyorsun? -Erkek kardeşimi

Kimi bekliyorsun? - Kız kardeşimi


Kimi sorusunda kullanılan zamirler:


Меня Beni

тебя   Seni

его      Onu (erkek için)

её        Onu  ( bayan için)

нас      Bizi

вас      Sizi

их       Onları


Edatlarla birlikte kullanıldığı zaman, daha değişik sorulara cevap verir.

Куда? - Nereye?  İsmin  -i halinin eki kullanılır.  Bu soruda  da (nerede?)  sorusunda olduğu  gibi kelimenin başında ''В'' ve ''HA'' edatları kullanılır, ancak kelimenin sonuna  -i halinin ekleri getirilir. Bu yüzden ismin –i halinde ele alınmaktadır.


 куда?- Nereye?

Я eду   в деревню

Ben köye gidiyorum.


Он идёт на почту.

О postaneye gidiyor.


Мне надо идти в школу.

Okula gitmem gerekiyor


я иду в магазин.

Ben dükkana gidiyorum


Куда посылают нас?

Bizi nereye gönderiyorlar?


В институт. Enstitüye


Я иду в магазин                    

Ben mağazaya gidiyorum.

   

куда ты идёшь?

Sen nereye gidiyorsun?


Куда она пришла?                        

O nereye geldi?


 Она пришла на работу.                            

 О işe geldi.


Куда учитель входит?        

Öğretmen nereye giriyor?

            

Он входит в клаcc

О sınıfa giriyor.


5 - İSMİN İLE HALİ-ARAÇ HALİ


 İsmin İLE hali Rusçada daha çok ( с )edatı ile birlikte kullanılır.

İsmin önüne( с) edatı, sonuna ise İLE anlamına gelen -ом, -ем veya -ой, -ей ekleri getirilir, ya da hiçbir edat almadan sadece İLE ekiyle yapılır.

Cümle içinde görevi Türkçede ne ise, Rusçada da aynıdır. Yani bir eylemin gerçekleştiği vasıta, araç, tarz ya da etkeni açıklamak için kullanılır. Eylemin ne ile yapıldığını anlatır.

İsmin İLE halini eril cins sessiz harfle biten isimlerde - стол - ом eki karşılar -столом (sessiz harfe -ом eki ilâve edilir

она идёт в бар с мехмедом.

O bara Mehmet   ilе  (Mehmet'le) gidiyor


С кем она идёт в бар?

O kimle bara gidiyor?


Вчера я работал с братом.

Dün ben erkek kardeşimle çalışıyordum.


С кем я работал вчера?

Ben dün kimle çalışıyordum?


Я пью чай с лимоном.

Ben limon ile (limonla) çay içerim.


С чем я пью чай? 

Ben ne ile çay içerim (içiyorum)?


Ты пишешь карандашом.

Sen kurşun kalemle yazıyorsun.


Чем ты пишешь?

Sen ne ile yazıyorsun?


Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi ismin -İLE hali canlı varlıklar için с кем? (кем?) - (Kiminle?) cansız varlıklar için de с чем? (чем?) - (Neyle?) sorularına yanıt verir.

Eylem herhangi bir şey (şeyler) veya kişi (kişiler) ile birlikte yapılıyorsa с edatı kullanılır.

Araç olarak kullanılıyorsa с edatı kullanılmaz. Şimdi birkaç örnek daha verelim.


Студентка говорит с профессером.

Üniversite öğrencisi profesörle konuşuyor.


Он открывает дверь ключом.

O kapıyı anahtarla açıyor. (Araç olarak kullanılıyor, с yok.)


Я пишу карандашом

Ben kurşun kalemle yazıyorum. (Araç olarak kullanılıyor, с yok.)


Я иду на экзамен с карандашом.

Ben sınava kurşun kalemle gidiyorum. (Birlikte gidiyorum, с var.)


я режу хлеб ножом

Ben ekmeği bıçakla kesiyorum.


Я мою руки мылом

Ellerimi sabunla yıkıyorum.


Андрей рубит дерево топором

Andrey baltayla ağacı kesiyor.


Я режу бумагу ножницами

Ben makasla kağıdı kesiyorum.


Я рисую карандашами

Ben kurşun kalemlerle çizim yapıyorum.


İsmin -İLE halini nötr cins -o ile biten isimlerde - утро - ом eki karşılar - утром (-o kaldırılır, yerine - ом getirilir).

Nötr cins - e ile biten isimlerde - море - ем eki karşılar- морем (-e kaldırılır, yerine -ем getirilir).

Он работает утром.

O sabahleyin çalışıyor


Она идёт в магазин с ведром.

O dükkâna (mağazaya) kovayla gidiyor.


İsmin -İLE halini dişil cins -a ile biten isimlerde – Ольга - ой eki karşılar.

Ольгой (-a kaldırılır, yerine - ой getirilir.)

Dişil cins -я ile biten isimlerde  Лидия - ей eki karşılar – Лидей

(-я eki kaldırılır, yerine - ей getirilir)


Мы будем пить чай с Ириной

Biz İrina ilе çay içeceğiz.


Я познакомился с Наташей.

Ben Nataşa i]e tanıştım.


İsmin -İLE halinde şu edatlar da kullanılmaktadır;

за (arkasına, arkasında)

над(üzerinde)

под (altında)

между (arasında)

перед (önünde)

Bu edatlarla birlikte kullanıldığı zaman ismin -İLE halinin Türkçe karşılığı değişebiliyor. Fakat Rusçada aynı anlamda ve aynı hal kullanılmaktadır.


Мальчик за домом.

Erkek çocuk evin arkasında


Мехмед работал над темой.

Mehmet konu üzerinde çalışıyordu.


Кошка лежит под столом.

Kedi masanın altında yatıyor.


Книга лежит между шкафом и стеной.

Kitap dolapla duvar arasında duruyor.


Он говорит перед моим  домом.

O, benim evimin önünde  konuşuyor


С кем он разговаривает? С учителем.

O kimknle sohbet ediyor?   öğretmenle


С кем говорит инженер? С механиком.

Mühendis kiminle konuşuyor? Teknisyenle


С кем вы работаете?      С другом.

Siz kiminle calışyorsunuz? arkadaşımla


С кем она встречается? С подругой.

O kiminle buluşuyor?      Kız arkadaşıyla


С кем вы идёте в кино? С соседом.

Sinemaya kiminle gidiyorsunuz? Komşuyla


С чем вы пьёте кофе? С молоком.

Siz kahveyi neyle iciyorsunuz? Sütle


С чем вы любите пить чай? С лимоном.

Siz cayı neyle içmeyi seversiniz? Limanla


С кем он был в театре?

O sinemada kiminleydi?


Он был в театре с учителем

O sinemada öğretmenleydi.


С кем он разговаривает?

O kiminle sohbet ediyor?


Он разговаривает с братом.

O kardesiyle sohbet ediyor.


С кем дочь разговаривала по телефону?

Kız evlat telefonda kiminle konuşuyordu?


İsmin ile halinde kullanılan fiiller


разговаривать   karşılıklı konuşmak

говорить        konuşmak

работать       çalışmak

заниматься   ders çalışmak

встречаться   buluşmak

идти / ехать     gitmek

знакомиться  tanışmak

видеться : görüşmek,

встречаться : buluşmak

договариваться : anlaşmak,

здороваться : selamlaşmak,

знакомиться : tanışmak,

обниматься : kucaklaşmak,

переписываться : mektuplaşmak,

прощаться : vedalaşmak

расставаться : ayrılmak,

ссориться : tartışmak,

советоваться : danışmak / görüşmek,


Kiminle sorusunda kullanılan zamirler:


Сомной  Benimle

Стобой   Seninle

С ним     Onunla

С ней      Onunla

С нами    Bizimle

С вами    Sizinle

С ними   Onlarla



Meslek sorma ve cevap verme


Кем?  Kim olarak? Ne olarak?

Кем ты хочешь быть?

Ne olmak istiyorsun?


Я хочу быть врачом.

Doktor olmak istiyorum


Кем он хочет стать?

Ne olmak istiyor?


Он хочет стать механиком.

O teknisyen olmak istiyor


Кем она работает?

O ne olarak çalışıyor?


Она работает учительницей.

O öğretmenlik yapıyor.


Раньше он работал учителем.

Daha önce o öğretmen olarak çalışıyordu.


 BULUNMA HALİ -İSMİN -DE HALİ


İsmin -DE hali her zaman bir edatla birlikte kullanılır, edatsız kullanılamaz.

Rusçada mevcut olan edatlardan sadece "в" (içinde), "на" (üzerinde), " обо" (...hakkında, ... ile ilgili)" ile birlikte kullanılır.

İsmin -DE halini tüm (eril, dişi ve nötr cins) isimlerde -e eki karşılar

Стол - Наcтоле

город - в городе

окно – в окне

море - в море

страна- в стране

музей - в музее

кухня - на кухне

университет - в университете

школа - в школе

группа  - в группе

магазин - в магазине

курс - на курсе

урок - на уроке

экзамен - на экзамене

улица  - на улице

рынок - на рынке

стадион - на стадионе

почта -  на почте


yön belirten kelimeler:

север - на севере

юг  - на юге

запад - на западе

восток - на востоке

здесь,тут

там

верх - на верху

низ  - в низу

слева

справа

İstisnai durumlar: -у eklenir

Шкаф - в шкафу

Лес -  в лесу

Сад - в саду

Пол - на полу

Мост - на мосту


(-ия)  ile biten kelimelerde (-ия) kaldırılır  ve (ии ) ilave edilir.

Турция - в турции

Россия - в россии

Лекция - на лекции


В  ve  На  edatlarıyla birlikte kullanıldığı zaman  "Где?"  (Nerede?)  sorusunu yanıtlar.


Kullanılan fiiller:

Быть olmak

Жить yaşamak

Находиться bulunmak

Учиться okumak,öğrenim görmek

Лежать durmak(yan duran nesneler için),yatmak

Висеть asılı durmak

Сидеть oturmak

Стоять durmak(dik duran nesneler için),ayakta durmak

Заниматься meşgul olmak

Работать çalışmak

Отдыхать dinlenmek


Где вы были?

Siz neredeydiniz?


Мы были в Стамбуле на море.

Biz İstanbul'da, denizde idik.


Где его брат?

Onun (erkek)  kardeşi nerede?


Его брат в библиотеке или в музее.

Onun erkek kardeşi ya kütüphanede ya da müzede.


Где твой карандаш?

Senin kurşun kalemin nerede?


Он на столе.

O masada.


Где он живёт сейчас?  В Москве.

O şimdi nerede yaşıyor? Moskova'da


Что он делает там?

O orada ne yapıyor?


Учится в институте.

Enstitüde okuyor.


Это мой сосед, который работает на фабрике.

Bu benim komşum, o fabrikada çalışıyor.


О, Об, Обо (... hakkında, ... ile ilgili) edatlarıyla birlikte kullanıldığı zaman canlı varlıklar için О ком?  (Kimin hakkında?), cansız varlıklar için de  О чём?  (Ne hakkında?) sorularına yanıt verir.


Брат - о брате

Мама - о маме

Папа - о папе

Друг - о друге

Сестра - о сестре

Андрей - обАндрее

Анна - об Анне

Пушкин -О пушкине

Антон -обАнтоне

Филм -  о филме

Родина - о родине

Москва - о москве

Театр - о театре

Футбол - о футболе


Kullanılan fiiller:


о ком?о чём?


думать düşünmek

читать  okumak

писать  yazmak

говорить demek,konuşmak

спрашивать sormak

расказывать anlatmak

помнить   hatırlamak

вспоминать anımsamak

мечтать hayal etmek


Cümleler içinde görelim:


О ком вы говорили?

Kimin hakkında konuşuyordunuz?


Мы говорили о Мехмеде.

Biz Mehmet hakkında konuşuyorduk.


О ком они писали?

Onlar kimin hakkında yazıyordular?


Они писали об учителе.

Onlar öğretmen hakkında yazıyordular.


О чём ты говорил?

Sen ne hakkında konuşuyordun?


Я говорил о спорте.

Ben spor hakkında konuşuyordum.


О ком они думали?

Onlar kimin hakkında düşünüyordular?


О ком ты читал?

Sen kim hakkında okuyordun?


Я читал об отце.

Ben baba hakkında okuyordum.


Мы рассказываем о филме

Biz film hakkında anlatıyoruz.


Мой друг пишет о москве

Arkadaşım Moskova hakkında yazıyor.


Я часто думаю о родине

Ben sık sık vatanımı düşünürüm.


Я сейчас думаю обэкзамене

Ben şimdi sınavı düşünüyorum.


о ком?  sorusundaki zamirler:


oбомне Benim hakkımda

o тебе    Senin hakkında

о нем    Onun hakkında

о ней    Onun hakkında

о  нас    Bizim hakkımızda

о  вас    Sizin hakkınızda

о них    Onların hakkında


моя мама живет в другом городе, я часто думаю о ней

Benim annem başka şehirde yaşıyor,ben her zaman onu düşünürüm.


мы говорим о них Biz onlar hakkında konuşuyoruz.


о ком он спрашивал? O kimin hakkında soruyordu?


Он спрашивал о нас  O  bizim hakkımızda soruyordu.


я часто думаю о тебе  Ben sık sık seni düşünürüm.


Hal eklerinde sıfat veya zamirlerin sok ekleri:



Eril cins ve nötr cins kelimelerin önünde kullanılan sıfat ve zamirlerin sonuna şu ek eklenir:

-ого,-его

У кого есть учебник?

У этого ученика есть учебник


У кого есть машина?

У моего друга есть машина


У кого есть новый  журнал?

У моего брата есть новый журнал


У тебя есть последный журнал?

У меня нет последнего журнала


У меня нет русско-англйского словаря


Не долеко от моего дома


Я получил подарок от моего друга


У моего соседа


У нашего соседа


Для вашего друга


Я жду ответ от вашего хозяина


Я жду около твоего дома


От кого ты узнала?

Я узналa от своего друга


Чья эта сумка?

Эта сумка моего брата


Чьи песни вы послушали?

Одного молодого турецкого композитора


Я читаю роман известного русского писателя


Эта машина нашего старого преподавателя


Dişi cins kelimelerden önce kullanılan sıfat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:

-ой

-ей


От кого вы узнали эту новость?

Я узнала от своей сестры.


У вас есть большая сумка?

У меня нет большой сумки.


У тебя есть эта книга?

У меня нет этой книги


У вашей сестры есть словарь?

Да, у моей сестры есть словарь


На этой улице нет автобусной остановки


У твоей сестры есть сын?

Да, у моей сестры есть сын.


Чья эта сумка?

Эта сумка моей подруги


Чья книга на столе?

На столе лежит книга моей подруги


Недалеко от сюда дом моей сестры


Отель недалеко от моей квортиры


Я жду ответ от вашей хозяйки


Сегодня я получил подарок от своей подруги


Я  ушел  из вашей школы


Я уехал из новой станции


Yönelme halinde kullanılan  kelimelerin önüne gelen sıfat ve zamirin sonuna şu ek eklenir.


Eril ve nötr cins kelimelerin önünde kullanılan sıfat ve zamirlerin son ekleri:


-ому

-ему


Какому?


Какому студенту задаёт вопрос учитель?


Какому студенту вы поммогаете?


Я помогаю русскому студенту


Я помогаю своему другу


Я позвонил вчера твоему другу


Вы объясните тему моему другу


Я продал квартиру своему соседу


Я не доверяю вашему соседу


Анна дарит книгу своему другу


Мама звонит старшему сыну


Я помогаю своему папе мыть машину


Я хочу послать эту посылку старшему брату


Я советую посмотреть этот фильм моему соседу


Я объяснил адрес незнакомому человеку


Dişi cins kelimelerden önce kullanılan sıfat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir.


-ой

-ей


Какой?


Какой студентке ты позвонил?


Я позвонил знакомой студентке


Учитель объясняет тему иностранной ученице


Я помогаю своей подруге


Какой сестре ты подарил сумку?


Я додарил сумку старшей сестре


Он всегда помогает младшей сестре


Я обещал дать  интересную книгу моей подруге


Я не доверяю вашей соседке


Belirtme halinde kullanılan kelimelerin önüne gelen  sıfat veya zamirlerin sonuna eklenen ekler;


Kimi sorusunda kullanılan sıfat veya zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


Eril cins kelimelerin önüne gelen sıfat veya zamirlerin sonuna;


-ого

-его


Какого?


Какого учителя вы видели в зале?


Я видел в зале нового учителя


Какого брата ты давно не видел?


Я давно не увидел старшего брата


Какого поэта приглсили?


Мы пригласили иностранного поэта


Я встретил на улице знакомого человека


Сегодня я буду встречать в аэропорту младшего брата


На выставку пригласили известного художника


На собрание пригласили известнего немецкого журналиста


Вы знаете моего брата?


Я знаю вашего брата.


Она любит своего мужа.


Я жду своего друга


Мы ждём известного писателя


Кого вы ждете здесь?


Я жду своего старого друга.


Как завут вашего отца?


Моего отца зовут Сергей.


Моего младшего брата зовут Андрей.


Dişi cins kelimelerin önüne gelen sıfat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ую

-юю


Какую?


Какую сестру ты ждёшь?


Я жду старшую сестру


Я встречал на вокзале  старшую сестру


Как зовут вашу сестру?


Мою сестру зовут Анна


Вы знаете мою младшую сестру?

Да,я знаю вашу младшую сестру.


Я люблю свою маму


Вы пригласили новую студентку?


Да,пригласили новую студентку.


Как зовут вашу подругу?


Мою подругу зовут Наталя


Belirtme halinde kullanılan Neyi? Sorusundaki kelimelerin önüne gelen sıfat veya zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


Eril cins kelimelerin önüne eklenen sıfat ve zamirlerin sonu yalın haldeki kullanıldığı gibidir.


Какой


Какой роман вы читаете?

Я читаю посленый роман.


Какой фильм вы смотрели?

Я смотрел русский фильм


Какой костюм вы купили?

Я купил чёрный костюм.


Я не взял ваш карандаш.


Вы знаете наш новый адрес?

Да я знаю ваш новый адрес


Мы купили новый дом.


Какой словарь вы купили?

Я купил Турецко-Русский словарь


Какой свитер вы выбрали?

Я выбрал серый свитер


Dişi cins kelimelerin önüne gelen sıfat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ую

-юю


Какую?


Какую книгу вы читаете?

Я читаю русскую книгу.


Какую ручку вы взяли?

я взяла синюю ручку.


Какую песню он поёт?

Он поет весёлую песню


Какую газету  ты покупаешь?

Я покупаю иностранную газету


Ты увидела мою новую рубашку?

Нет,я не увидела твою новую рубашку.


Можно взять вашу тетрадь?


Вы нашли свою ручку?

Да,я нашла свою ручку


Я не знаю вашу фамилию.


Вы покупаете белую рубашку?

Да,я покупаю белую рубашку.


Orta cins kelimelerin önüne gelen sıfat veya zamirler de yalın haldeki gibidir.


Какое?


Какое упражнение вы пишете?

Я пишу первое упражнение.


Я не знаю новое слово.


Здесь моё место.


Какое кресло вы покупаете?

Мы покупаем большое кресло


Я пью новое  лекарство.


Какое кофе ты пьёшь?


Мы покупаем летнее платье.


Вы увидели новое здание?

Да,мы увидели новое здание


Вы сидели мое место


Я взял свое пальто


Я не сказал такое слово


Вы получили мое последное письмо?

Да,мы получили твое последное письмо.



Araç hali  olan ile halinde kelimelerin önünde kullanılan sıfat veya zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


Eril cins kelinelerin önüne gelen sıfat veya zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ым

-им


С Каким?


С каким студентом разговаривает учитель?


Учитель разговаривает с новым студентом.


С каким художником  ты познакомился на выставке?


Я познакомился с молодым художником.


Я недавно виделся со старым другом.


Я был в театре с хорошим другом.


Сегодня я поговорил с младшим братом.


Он часто спорит со своим  братом.


Я хочу познакомиться с вашим другом.


Я поздоровался с новым соседом.


Araç halinde kullanılan dişi cins kelimelerin önüne gelen sıfat veya zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ой

-ей


С какой?


С какой  ученицой разговаривает учитель?


Ученик разговаривает с новой ученицой


С какой сестрой ты ходил на базар?


Я ходил на базар с младшой сестрой


Я познакомился с новой соседкой.


С какой девушкой ты познакомился?


Я познакомился со соседной девушкой.


Она разговаривает с моей сестрой


Я хочу познакомится с вашей мамой.


Она часто ругается со своей  сестрой.


Мы ездили на экскурсию со своей подругой.


Вы познакомились с моей подругой?


Да, я познакомилась с вашей подругой.


Bulunma halinde kullanılan kelimelerin önüne gelen isin ve sıfatların sonuna şu ekler eklenir:


Eril cins ve nötr cins kelimelerin önüne gelen sıfat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ом

-ем


В каком? На каком?


В каком доме вы живёте?

Я живу в большом новом дому.


В каком городе ты живёшь?

Я живу в маленьком городе.


На каком этаже ваш кабинет?

Мой кабинет на втором этаже.


В каком магазине купили эту рубашку?

Я купил эту рубашку в соседном магазине.


В каком  институте вы учитесь?

Я учусь в медицинском институте.


На каком факультете учится ваш брат?

Мой брат учится на физическом факультете.


Она читает книгу в читльном зале.


В нашем доме нет лифта.


В моём шкафу лежат твои очки.


В каком магазине вы купили в нашем или в другом?


Я купил в вашем магазине.


В вашем здании есть автопарк?


На моём окне стоят цветы.



Dişi cins kelimelerin önüne gelen sifat ve zamirlerin sonuna şu ekler eklenir:


-ой

-ей


В какой? На какой?


В какой квартире вы живёте?

Я живу в соседной квартире


В какой тетради ты пишешь?

Я пишу в старой тетради.


На какой улице вы ждёте нас?

 Мы ждём на зелёной улице.


В какой аптеке он работает?

Он работает в большой аптеке.


В какой комнате она занимается уроками?

Он  занимается уроками в моей комнате.


На какой кровати ребёнок спит?

Ребёнок спит в маленкой кровати.


В какой больнице вы лежали?

Я лежала в новой больнице.


В какой стране работает ваш отец?

Мой отец работает в соседной стране.


В какой школе учится ваша дочь?

Моя дочь учится в музыкальной школе.


В нашей библиотеке есть читальный зал.


В его контрольной  работе есть некоторые ошибки.


В твоей тетради нет упражнения.


В моей комнате нет телевизора.


Я покупаю леарство в соседной аптеке.


На этой улице есть аптека.


На какой улице есть больница?


О ком? О чём? Sorularında da aynı ekler kullanılır.


Şimdi örnek cümleler yazalım.


O каком фильме вы говорили?

Мы говорили о новом фильме.



О каком брате он рассказывает?

Он рассказывает о младшем брате.


О каком городе читаете книгу?

Я читаю о соседном городе.


О каком учителе вы говорите?

Мы говорим о новом учителе.


Я расскажу вам о своём брате


О какой сестре вы рассказыванте?

Я рассказываю о старшей сестре.


Вы рассказываете о вашей сестре.


Я часто думаю о своей маме.


Он рассказывает о родном  городе.


Я думаю о хорошем друге.


Расскажите о вашей подруге.


İN HALİ ÇOĞULU

Sonu sert sessizle biten isimler -İN Hali çoğulda -ов takısını almaktalar.

Стол -  Столoв

продавец - продавцов

Sonu -й ile biten Erkek Cins isimler -İN Hali çoğulda -ев takısını alırlar.

трамвай – трамваев

музей – музеев

Bu tip isimlerden bir kısmı iki sessiz harf arasına -o- veya -e- seslileri dahil olur. Sonu -ка- ile bitenler -e- alırlar.

девочка – девочек

девушка – девушек

ошибка - ошибок

Aşağıdaki isimleri de ezberlemek gerekir.

письмо - писем

деньги - денег

сестра - сестёр

Sonu -o veya -a ile biten bir grup isim ise herhangi bir takı alınmaz.

слово-слов

место - мест

буква - букв

фирма - фирм

книгa – книг

Sonu -я ile biten bazı isimler aşağıdaki şekilde -İN Hali Çoğul yapılır.

неделя - недель

деревня – деревень


Diğer örnekler:

люди – людей

дети – детей

соседи – соседей

чашка – чашек

пачка – пачек

девушка – девушек

семья – семей

время – времён

яйцо – яйц

братья   братьев

друзья  друзей

сыновья  сыновей

мужья  мужей



У студентов будут экзамены?

Öğrencilerin sınavları olacak mı?


Зимой в городе нет туристов.

Kışın şehirde turistler yok.


У меня мало книг

Benim az kitabım var.


Сколько у вас словарей?

Kaç tane sözlüğünüz var?


Сколько у них экзаменов?

Onların kaç sınavı var.


Сколько книг ты прочитал?

Kaç kitap okudun?


Сколько бутылок молока она купила?

О kaç şişe süt satın aldı?


Сколько месяцев в году?

Yılda kaç ay var?


У меня нет денег

Benim param yok.



İSMİN -İ HALİ ÇOĞUL TAKILARI


-İ Hali'nin Tekil ve Çoğul takılarının bir kısmı Yalın Hal diğer yarısıda -İN Hali ile aynıdır. Cansız varlık isimlerinin -İ Hali'ndeki Tekil ve Çoğul isim takıları Yalın Hal ile aynıdır.


я вижу книги и словари.


Я вижу горы и долины.


Он всегда покупал разные книги


Бабушка часто читала сказки для детей.


Canlı varlık isimlerinin -İ Hali'ndeki Tekil ve Çoğul isim takıları -İN Hali ile aynıdır.

İn hali

Koro не было там?


Там не было студентов и студенток.


İsmin –i hali


Koro вы видели там?


Там мы видели студентов и студенток.


Я встретил там учителей и учеников.


Мы часто видели соседeй и соседoк на улице.


İSMİN -E HALİ ÇOĞUL TAKILARI


Bu Hal'de de bütün isimler için iki adet çoğul takısı bulunmaktadır.

ам : Sert sessiz, fısıltılı ve gırtlak sessizlerinden sonra bu takı gelir

ям : Yumuşak sessiz, -ь veya bir sesli harften sonra bu takı gelir.


Студентам

Врачам

Книгам

Cловам

карандашам

учителям

семьям

соседaм


Скажите это студентам.

Bunu öğrencilere söyleyin.


Директор посылает книги учительницам.

Müdür bayan öğretmenlere kitapları gönderiyor.


Он обрадовался словарям.

O sözlüklere memnun kaldı.


Директор помогает учителям.

Müdür öğretmenlere yardım ediyor.


İSMİN -DE HALİ ÇOĞUL TAKILARI


Bu Hal'de de bütün isimler için iki adet çoğul takısı vardır.

ax : Sert sessiz, fısıltılı ve gırtlak sessizlerinden sonra bu takı gelir.

ях : Yumuşak sessiz, -ь veya bir sesli harften sonra bu takı gelir.


O студентax

O словах

O карандашax

O врачax

Oб учителях

O дерeвнях

Ha стoлax

В  мaгазинax


Ученики часто говорили об учительницах.

Öğrenciler bayan öğretmenler hakkında sık sık konuşurlardı.


Мы говорим о станциях

Biz terminaller hakkında konuşuyoruz.


Студенты говорили о словарях.

Öğrenciler sözlükler hakkında konuşuyorlardı.


В упражнениях было несколько ошибок

Alıştırmalarda birkaç yanlış vardı.


Они говорят о студентах.

Onlar öğrenciler hakkında konuşuyorlar.


İLE HALİNDE İSİMLERİN ÇOĞUL TAKILARI


Bu Hal'de isimlerin belli başlı iki takısı vardır. Bütün isimler bu iki ekten birisini alır.

ами : Sonu sert sessiz, fısıltılı ve gırtlak harflerinden sonra bu takıyı alırlar.

ями : Yumuşak sessizler, -ь veya bir sesli harften sonra bu takıyı alırlar.

C людьми

C детьми

C учителями

C врачaми

Co словарями

C тетрад ями

C  cловaми


Мы разговаривали со студентами.

Biz öğrencilerle sohbet ediyorduk.


Родители разговаривают с учительницами.

Ebeveynler bayan öğretmenlerle sohbet ediyorlar.


Он всегда приходил в класс со словарями.

O sınıfa her zaman sözlüklerle gelirdi.


Вот моё задание с упражнениями.

İşte benim ödevim alıştırmalarla (birlikte)


Студенты разговаривали с учителями

Öğrenciler öğretmenlerle konuşuyorlardı.


EDATLARIN  KULLANILMASI


К / КО ; bu edat -E Hali'nde, bir şahsa ya da bir yere yönelme, hareket etme söz konusu olduğunda kullanılır. 


Он едет к директору.

О müdüre gidiyor.


Я иду к врачу.

Ben doktora gidiyorum.


Они подъезжают к озеру.

Onlar göle yaklaşıyorlar.


Вертолёт подлетает к аэропорту.

Helikopter havalimanına yaklaşıyor.


Трактор подъехал к гаражу.

Traktör garaja yaklaştı.


ПО ; bir yüzey üzerinde hareket etme, tekrarlama anlamlarını karşılamada kullanılır.


Учитель ходил по классу и объяснял правила.

Öğretmen sınıfta dolaşıyor ve kuralları açıklıyordu.


Машины ехали по дороге.

Arabalar yolda seyir halindeydi.


Дети ходят по парку.

Çocuklar parkta dolaşıyorlar.


В, НА, ve ЗА edatlarından sonra -i hali ekleri kullanılır.


Сейчас они идут в кино.

Şimdi onlar sinemaya gidiyorlar


Завтра мы поедем на работу.

Yarın işe gideceğiz.


Мы ещё не заплатили за квартиру.

Dairenin kirasını henüz ödemedik.


Спасибо за вкусный обед.

Lezzetli yemek için teşekkürler.


Я еду в театр на концерт.

Ben tiyatroya konsere gidiyorum.


ЧЕРЕЗ ve ПPO:  'dan sonra ''İ' Hali  ekleri kullanılır.


через …………..sonra; üzerinden

про ……………..hakkında


Мой брат придёт сюда через неделю.

Kardeşim bir hafta sonra buraya gelecek.


Они ехали через поле.

Onlar tarladan geçip gidiyorlardı.


Мы улетаем через два часа.

İki saat sonra uçakla gideceğiz.


Он любит рассказывать про свою жизнь.

O (kendi) hayatı hakkında anlatmayı seviyor.


Учитель пишет мне про свою книгу.

Öğretmen bana (kendi) kitabı hakkında yazıyor.


Я думал про новую книгу

Yeni kitabı düşünüyordum.


ПОД ve ЗА edatlarından sonra İLE Hali'nin kullanılması. Bu durumda her iki edat  da yer bildirirler.


под ……………bir şeyin altında

за   …………….  bir şeyin arkasında / gerisinde


Моя машина стоит за домом.

Arabam evin arkasında duruyor.


Наш лагерь находится за городом.

Bizim kamp şehir dışında bulunmaktadır.


Мой ключ был под словарём.

Anahtarım sözlüğün altındaydı.


Мой портфель под столом.

Çantam masanın altında.


НАД, ПЕРЕД, МЕЖДУ ve С edatlarından sonra İLE Hal ekleri kullanılır.


Самолёт летает над городом.  

Uçak şehrin üzerinde uçuyor.


Голубь летает над домом.  

Güvercin evin üzerinde uçuyor.


Почему ты не был перед уроком в классе?     

Niçin dersten önce sınıfta değildin?


Наш дом находится между полем и лесом. 

Evimiz tarla ile orman arasında (bulunuyor).


Студент разговаривал с профессором. 

Öğrenci profesör ile konuşuyordu.


В, НА, О/ОБ/ОБО edatlarından sonra -DE Hal ekleri kullanılır.


в (где?)…………………. İçinde

на (где?)……………….. üstünde

о (о ком?, о чём?)……. hakkında


Он давно жил в Стамбуле.

О uzun zamandır İstanbul'da yaşıyordu


Мой брат работает на фабрике.

Kardeşim fabrikada çalışıyor.


Они говорят о моём докладе.

Onlar benim raporumu konuşuyorlar.


Я расскажу тебе о моей знакомой  девушке.  

Sana benim tanıdığım kızı anlatacağım.


Они часто спрашивают о погоде.

Onlar sık sık hava durumunu sorarlar.


Все были в классе на уроке. 

Herkes sınıfta derste idi.







KONU 



FİİLLER   (Глаголы)


Rusça da fiiller iki gruba ayrılırlar.

1   Sürekli fiiller

2   Süreksiz fiiller



SÜREKLİ FİİLLER (НЕСОВЕРШЕННЫЕ ГЛАГОЛЫ)



Sürekli fiiller eylemin devamlı yapıldığı ve hareketin devam ettiği durumlarda kullanılırlar.

Sürekli fiiller şimdiki zamanda, geniş zamanda, sürekli gelecek zamanda, sürekli geçmiş zamanda ve sürekli emir kiplerinde kullanılırlar.



SÜREKSİZ FİİLLER(СОВЕРШЕННЫЕ ГЛАГОЛЫ)



Süreksiz fiiller sadece gelecek zamanda ve bitmiş tamamlanmış hareketlerde geçmiş zaman olarak kullanılırlar. Süreksiz fiillerde devamlılık yoktur, eylem bir kereliğine yapılır. Süreklilik yoktur, periyodik olarak devamlı yapılamaz. Süreksiz fiillerde emir kipi kullanılır. Bu emir kipi kesin emir bildirir.



Eğer iki fiili yan yana söylersek ikinci fiil mastar halinde kullanılır.


ŞİMDİKİ VE GENİŞ ZAMAN


Şimdiki zamanda ve Geniş zamanda fil çekimleri şu şekilde yapılır.


Fiil çekimleri 6 tipte yapılır.



1. Tip çekim


Bu tip fiiler genelde masdar halinde (-ать,-ять)ile biten fiillerdir.



 читать      (çitat')       okumak

  

           я             -ю            

          ты           -eшь        

          он            -ет

         она           -ет           

         мы            -ем          

         вы           - ете        

         они           -ют           

         


           я  читаю          okuyorum,okurum

           ты читаешь       okuyorsun,okursun

           он читает          okuyor,okur

           она читает        okuyor,okur

           мы читаем        okuyoruz,okuruz

           вы читаете  okuyorsunuz,okursunuz

          они читают        okuyorlar,okurlar



         2. Tip çekim


Bu tip fiiller  masdar halinde (-ить,-еть) ekleriyle biterler.


         Смотрeть  (smatrit') ,bakmak,izlemek


           я              -ю           

          ты            -ишь       

          он            -ит

          она         -ит          

          мы          -им        

          вы          -ите        

          они         -ят  

       

         я   смотрю        bakıyorum,bakarım

         ты смотришь     bakıyorsun,bakarsın

         он смотрит       bakıyor,bakar

         она смотрит      bakıyor,bakar

         мы смотрим       bakıyoruz,bakarız

         вы смотрит bakıyorsunuz,bakarsınız

         они смотрят       bakıyorlar,bakarlar




          3. Tip çekim


Bu tip fiiller de genelde masdar halinde fiilin sonu(-еть,-ить) ekleriyle biterler.

     

          Видеть         (videt')         görmek


              я               -У              

             ты              -ишь        

             он              -ит

            она             -ит           

            мы              -им           

            вы              -ите         


            они             -ат,-ят      


     я вижу                görüyorum,görürüm

    ты видишь        görüyorsun,görürsün

    он видит             görüyor,görür

    она видит           görüyor,görür

    мы видим           görüyoruz,görürüz

    вы видите       görüyorsunuz,görürsünüz

    они видят         görüyorlar,görürler


          Ходить yürümek,gitmek

         

             я хожу             giderim

            ты ходишь     gidersin 

            он ходит          gider

            она ходит        gider

            мы ходим        gideriz

            вы ходите        gidersiniz

            они ходят         giderler

 Not: Eylem yürüyerek yapılır,aynı zamanda fiil yürümek anlamında da kullanılır.


 Ездить: gitmek,gelmek , gidip gelmek          (eylem araçla yapılır)(geniş zaman)

            я езжу              gidip gelirim

            ты ездишь      gidip gelirsin

            он ездит          gidip gelir

            она ездит        gidip gelir

            мы ездим,       gidip geliriz 

            вы  ездите       gidip gelirsiniz

           они ездят         gidip gelirler


            4. Tip çekim



           пить    (pit')        içmek


              я                -у,-ю           

              ты             -ёшь          

              он              -ёт

             она             -ёт             

             мы             -ём            

             вы              -ёте           

             они           -ут,-ют      


            я пью              içiyorum,içerim

            ты пьёшь      içiyorsun,içersin

             он пьёт          içiyor,içer

             она пьёт        içiyor,içer

             мы пьём        içiyoruz,içeriz

             вы пьёте       içiyorsunuz,içersiniz

             они пыют     içiyorlar,içerler


             Идти ; gitmek, gelmek(eylem yürüyerek yapılır.)

            я иду           gidiyorum,geliyorum

           ты идёшь     gidiyorsun,geliyorsun

           он  идёт       gidiyor,geliyor

           она  идёт     gidiyor,geliyor

           мы идём      gidiyoruz,geliyoruz

           вы идёте   gidiyorsunuz,geliyorsunuz

           они идут      gidiyorlar,geliyorlar


             5. Tip çekim


Bu tip fiiler genelde masdar halinde fiil(-евать,овать) biterler.


              я               -ую           

             ты             -уешь      

             он               -ует

            она             -ует          

            мы              -уем        

            вы              -уете         

            они             -уют


Рисковать risk almak,risk etmek

         

 я рискую       risk alıyorum,risk alırım

ты рискуешь  risk alıyorsun,risk alırsın

он рискует     risk alıyor,risk alır               она рискует   risk alıyor,risk alır              мы   рискуем   risk alıyoruz,risk alırız

вы рискуете  risk alıyorsunuz,risk alırsınız

они рискуют    risk alıyorlar,risk alırlar


              6. Tip çekim


       Писать      ( pisat')     yazmak



             я               -у              

             ты           -eшь       

             он            -ет

             она          -ет         

             мы           -eм          

             вы            -ете         

             они          -ут

          

        я  пишу         yazıyorum,yazarım

        ты пишешь  yazıyorsun,yazarsın

       он   пишет      yazıyor,yazar

       она пишет      yazıyor,yazar

       мы   пишем    yazıyoruz,yazarız

       вы пишете       yazıyorsunuz,yazarsınız

       они пишут      yazıyorlar,yazarlar


        Ехать gitmek gelmek (eylem araçla yapılır)(şimdiki zaman)

           я eду         gidiyorum, geliyorum

           ты eдешь   gidiyorsun, geliyorsun

          он eдет       gidiyor, geliyor

          она  eдет    gidiyor, geliyor

          мы eдем     gidiyoruz, geliyoruz

          вы  eдете  gidiyorsunuz, geliyorsunuz.

          они eдут    gidiyorlar, geliyorlar




Yeterlilik fiili: мочь-смочь


 Yadımcı fiili, bir fiille kullanılır, kullanılan fiil mastar halinde olmalıdır.


Мочь (-ebil-)


 я могу    ...................abilirim, ........abiliyorum

 ты можешь.............abilirsin, ........abiliyorsun

 он  может  ..............abilir, ............abiliyor

 она может  .............abilir, ............abiliyor

 мы можем ..............abiliriz, ........abiliyoruz

 вы можете  ............abilirsiniz, ....abiliyorsunuz

 они могут   ..............abilirler, .......abiliyorlar


 6. Tip fiiller genelde kelimelerin tamamen değiştiği istisnai fiillerdir



           Хотить      (hatit')      istemek

                

           я             -у              

          ты         -ешь         

           он         -ет

           она       -ет           

          мы         -им         

          вы         -ите         

          они         -ят           


         я хочу             istiyorum,isterslim

         ты хочешь    istiyorsun,istersin

         он  хочет        istiyor,ister

         она хочет       istiyor,ister

         мы хотим      istiyoruz,isteriz

         вы хотите      istiyorsunuz,istersiniz

         они хотят      istiyorlar,isterler


Şimdiki zamanla geniş zaman kalıpları aynıdır, çekim kalıpları aynıdır. Yani şimdiki zaman kalıbıyla kullanılan fiili, (sürekli, devamlı) yapılan durumu belirten zamana (geniş zaman) çevirmek için fiilin başına aşağıdaki (süreklilik belirten sözcükleri) kullanmak yeterlidir.


Всегда   Her zaman

Часто   Sık sık

Обычно   Genellikle

иногда      Bazen

редко  Nadiren

каждый день  Her gün

каждый год  Her yıl

каждую неделю   Her hafta

каждую ночь   Her gece

каждый вечер   Her akşam

Постoянно  sürekli,devamlı


Örneğin:


Каждую неделю я пишу письмо.

Ben her hafta mektup yazarım.


Я часто читаю газету.   

Ben sık sık  gazete okurum.


Сейчас я читаю газету.  (Şimdiki zaman )  

Şimdi ben gazeteyi okuyorum.


Каждое утро я читаю газету. (Geniş zaman)

Ben her sabah gazete okurum.


Сейчас игрaeм (şimdiki zaman)

Şimdi oynuyoruz


каждый день  игрaeм  (geniş zaman)

Her gün oynarız.


Я часто пишу письмо.

Ben sık sık mektup yazarım.


Сейчас я пишу письмо.

Simdi ben mektup yazıyorum.


Он часто писал письмо сыну

О sık sık oğluna mektup yazardı


он ездит в город каждый день

O her gün şehre gider


Я каждый день звоню маме

Her gün anneme telefon ederim.


Я сейчас звоню маме

Şimdi anneme telefon ediyorum.


Каждое утра она ходит на море

О her sabah denize gider.


Я сейчас иду на море

Ben şimdi denize gidiyorum.


Мы часто играем футбол

Biz sık sık futbol oynarız.


Я гуляю в парке

Ben parkta geziyorum


Я всегда гуляю в парке

Ben her zaman parkta gezerim.


Я езжу за город

Ben sehir dışına çıkarım (çıkıp gelirim)


Я сейчас еду в Анкару

Ben şimdi Ankara'ya gidiyorum.


Они приезжают к нам в гости

Onlar bize (hep) misafirliğe gelirler.



Fiillerin cümle içinde kullanımı örnek cümleler:




САЖАТЬ - ПОСАДИТЬ : DİKMEK, EKMEK


В этом году я тоже думаю посадить что-нибудь.

Bu yıl ben de bir şeyler dikmeyi düşünüyorum.


Мой отец каждый год сажает новые деревья.

Benim babam her yıl yeni ağaçlar diker.


РАСТИ - ВЫРАСТИ : BÜYÜMEK, YETİŞMEK


Когда мой сын вырастит, он будет врачом.

Oğlum büyüdüğünde doktor olacak.


В этом саду растут разные деревья.

Bu bahçede çeşitli ağaçlar yetişiyor.


Он меня хорошо знает потому что мы вместе выросли.

O beni iyi tanır, çünkü birlikte büyüdük.


СОБИРАТЬ- СОБРАТЬ : TOPLAMAK


Я всегда собираю домашние работы до урока.

Ben her zaman ev ödevlerini dersten önce toplarım.


Соберите свежие розы и поставьте их в вазу.

Taze gülleri toplayınız ve onları vazoya koyunuz.


ПРОБОВАТЬ - ПОПРОБОВАТЬ : ÇABA GÖSTERMEK; TATMAK; DENEMEK


Я хочу попробовать эту турецкую еду.

Ben   bu   Türk   yemeğini tatmakvq istiyorum.


Я несколько раз пробовала сделать это, но не смогла.

Ben birkaç kez bunu yapmayı denedim ancak başaramadım.


Он долгое время пробовал открыть дверь машины.

O uzun zaman arabanın kapısını açmaya çalıştı.


ШУТИТЬ - ПОШУТИТЬ : ŞAKA ETMEK, ŞAKALAŞMAK


Я люблю шутить.

Şaka yapmayı severim.


Не шутите с моим братом.

Kardeşimle şakalaşmayın.


Я пошутил, но он не понял.

Ben şaka yaptım fakat o anlamadı.


рассказывать - рассказать  : ANLATMAK


Что ты вчера так долго рассказывал?

Dün bu kadar uzun ne anlatıyordun?


Журналист придёт сюда и расскажет нам о своей поездке.

Gazeteci buraya gelecek ve (kendi) seyahatini bize anlatacak.


Я уже рассказал тебе всё по порядку.

Ben artık sana her şeyi sırayla(düzgünce) anlattım.


НАХОДИТЬ - НАЙТИ : BULMAK


Я не находил номер её телефона.

Onun telefon numarasını bulamıyordum.


Я часто нахожу деньги в парке.

Ben sık sık parkta para bulurum.


Когда я найду этот ключ, я скажу тебе.

Bu anahtarı bulduğumda sana söyleyeceğim.


ВСТАВАТЬ - ВСТАТЬ : KALKMAK


Во сколько вы встаёте каждое утро?

Her sabah kaçta kalkarsınız?


Ученики всегда встают очень рано

Öğrenciler her zaman çok erken kalkarlar.


Когда вы встаёте по воскресеньям?

Pazar günleri ne zaman kalkıyorsunuz?


СЛУШАТЬ - ПОСЛУШАТЬ  : DİNLEMEK


Лена дома лежала и слушала радио.

Lena evde uzanmış radyo dinliyordu.


Мой брат послушал последние новости и пошёл в клуб.

Kardeşim son haberleri dinledi ve kulübe gitti.


ученики хотят послушать этот концерт.

 Öğrenciler bu konseri dinlemek istiyorlar.


Мой друг весь вечер слушал новые песни.

Arkadaşım bütün akşam yeni şarkıları dinliyordu.


МОЧЬ - СМОЧЬ  : -ABİLMEK, -EBİLMEK


Я думаю, что я могу сделать это.

Bunu yapabileceğimi düşünüyorum.


Мы пойдём на выставку, когда я смогу.

Fırsat bulduğumda sergiye gideceğiz.


Завтра я буду очень занят, я не смогу пойти в лес.

Yarın çok meşgul olacağım, ormana gidemeyeceğim


Директор сделает всё, что сможет.

Müdür, mümkün olan her şeyi yapacak.


Вчера я не смог перевести текст.

Dün metni tercüme edemedim.


Показывать – показать   göstermek


Я хочу показать тебе мой словарь.

sana sözlüğümü göstermek istiyorum.


Он покажет тебе, где работает ваш друг.

o,sana arkadaşının çalıştığı yeri gösterecek.


Он мне показал весь город.

O, bana bütün şehri gösterdi.


покажите мне этот галстук.

Bana bu kravatı gösteriniz.


ОТКРЫВАТЬ – ОТКРЫТЬ : AÇMAK, KEŞFETMEK


Когда в городе обычно открывают магазины?

Şehirdeki mağazalar genel olarak ne zaman açılırlar?


Когда они откроют магазин, я куплю тетрадь.

Onlar mağazayı açtıklarında defter alacağım.


Откройте дверь, но не окна.

Kapıyı açınız fakat pencereleri açmayınız.


ЗАКРЫВАТЬ – ЗАКРЫТЬ: kapatmak


Когда я уходил в магазин, я забыл закрыть дверь.

Mağazaya gittiğimde kapıyı kapatmayı unuttum.


Студент кончил рассказ и закрыл книгу

Öğrenci hikayeyi bitirdi ve kitabı kapattı.


Ученики сейчас кончат писать и закроют книги.

Öğrenciler şimdi yazmayı bitirecek ve kitapları kapatacaklar


Помогать  - помочь : yardım etmek,


Он иногда помогает мне

O bazen bana yardım eder


Вчера она помогла мне решить задачи.

O dün bana problemi çözmeye yadım etti.


Когда я закончу университет, я помогу отцу.

Üniversiteyi bitirince babama yardım edeceğim.


Отдыхать – отдохнуть : dinlenmek


Я спал три часа и хорошо отдохнул.

Ben üç saat uyudum ve iyice dinlendim


Я вижу, ты устал

Görüyorum ki sen yoruldun


Отдохни немного

Biraz dinlen.




Уставать – устать : yorulmak


Они все устали сегодня после обеда.

Hepsi bugün öğleden sonra yoruldular.


Я хочу отдохнуть, я уже устал.

Ben dinlenmek istiyorum, artık yoruldum.


Когда я много работал, я всегда уставал.

Çok çalıştığımda, her zaman yorulurdum.


Они будут работать медленно, поэтому не устанут.

Onlar yavaş çalışacaklar, bu yüzden yorulmazlar.


Он никогда не устаёт во время отдыха

Tatil sırasında(tatilde) hiç yorulmaz.


ГУЛЯТЬ – ПОГУЛЯТЬ: gezmek


Мы каждый вечер гуляем после ужина.

Biz her akşam, akşam yemeğinden sonra gezeriz.


Мы погуляли немного, а потом решили идти в театр.

Biz biraz gezdik, sonra da tiyatroya gitmeye karar verdik.


Туристы гуляли.по городу.

Turistlerşehirde geziyorlardı.


Ждать- подождать : beklemek


Он ждёт учителя.

O, öğretmeni bekliyor


А кого вы ждёте здесь?

Burada kimi bekliyorsunuz?


Подождите нас здесь немного.

Bizi burada biraz bekleyin.


Он часто ждёт меня до обеда.

O beni sık sık öğleye kadar bekler.


Я подожду тебя завтра в клубе.

Ben seni yarın kulüpte bekleyeceğim.


Она подождала тебя дома.

O seni evde bekledi.




ПЛАТИТЬ – ЗАПЛАТИТЬ : ödemek


Сколько вы обычно платите за ужин?

Genellikle öğle yemeği için ne kadar ödeme yaparsınız?


 Я обычно плачу десять долларов.

Ben genellikle on dolar öderim.


Сколько рублей они заплатили за газету?

Onlar gazete için ne kadar ödediler?


Они заплатили только десять копеек.

Onlar yalnızca on kapeek ödediler.


EDİLGEN FİİLLER:


Bu fiiller edilgen yapılı yani özne olmadığı fiiller ile dönüşlü fiillerdir. Rusçada  - ся ile biten fiiller bu şekildedir. Çekimi yapılırken -ся  eki eklenir.Turkcede fiile -(l),(n),(ş) eklerinin getirilmesiyle yapılan fiillerdir.


я ...........сь

ты.........ся

он .........ся

она .......ся

мы ........ся

вы .........сь

они ....... ся


örnek fiiller:


видеться-увидеться Görüşmek


Встречаться - встретиться Buluşmak


договариваться - договариться Anlaşmak


знакомиться - познакомиться Tanışmak


здороваться - поздороваться Selamlaşmak


Советоваться - посоветаваться Danışmak


Мириться -  помириться  Barışmak


Готовиться - приготовиться  Hazırlanmak


Одеваться - одеться Giyinmek


Продоваться - продаться Satılmak


Открываться - открыться Açılmak


Строяться - построяться İnşa edilmek


Benzeri fiillerdir. Şimdi örnek cümleler verelim.


В соседном доме открылась аптека

Yan binada eczane açıldı.


здесь строиться новая школа

Burada yeni bir okul inşa ediliyor.


В этом магазине продаеться русско-турецкий словарь

Bu dükkanda Rusça-Türkçe sözlük satılıyor.


скоро здесь откроется новая станция метро

Yakında burada yeni metro istasyonu açılacak.


Мы открываемся в 9 часов

Biz saat dokuzda açılıyoruz.


В нашей школе часто организуются экскурсии

Bizim okulda sık sık geziler düzenlenir.


когда начинается учебный год?

Ders yılı nezaman başlıyor?


Мы часто встречаемся с друзями

Biz sık sık arkadaşlarımızla buluşuruz.


Студенты знакомятся с учителем

Öğrenciler öğretmenle tanışıyorlar.


я часто советуюсь с отцом

Ben sık sık babamla fikir alışverişi yaparım.


С кем вы встретились в университете?

Üniversitede kiminle buluştunuz?


я познакомился с ним прошлом году

Ben onunla geçen yıl tanıştım.


Мы договарились встретиться с ними в шесть часов

Biz onlarla saat altıda buluşmak için anlaştık.


я хочу познакомиться с вами

Sizinle tanışmak istiyorum.


EMiR KiPi (повелительное наклoнение)


 Rusçada emir kipi şöyle yapılır;sürekli veya süreksiz fiillere emir kipi ekleri getirilek yapılır bu durumda sürekli emir veya kesin emir yapılmış olur. Sürekli bir fiile emir kipi eki getirilirse sürekli emir yapılmış olur süreksiz fiile emir kipi getirildiğinde kesin emir yani o anda yapılması gereken emri belirtir.


Örnekler:


Emir kipi şu şahıslar için kullanılır.


Sen      ты

O          он/она

Siz        вы

Onlar   они


Sen şahsinda herhangi bir ek gelmez.

O şahsında (-sın,-sin,-sun,-sün) eki kullanılır.

Siz şahsında fiilin sonuna (-ın,-in,-un,-ün,-ınız,-iniz,-unuz,-ünüz)eki eklenir.

Rusçasını yazalım; Bazı fiillerde masdar eki alındıktan sonra önce ( -й) sonra diğer ekler eklenir.Bazı fiillerde bu ek kullanilmaz.Edilgen fiillerde ise aynı ekler kullanıldiktan sonra (-ся,-сь)ekleri eklenir.


Ты  --

Он        (пускай), пусть

Она


Вы        -те,-тесь

Они        (пускай),пусть


Örnek fiiller:


Читать sürekli(tamamlanmamış) fiil


Ты читай                          sen oku

Он

Она пускай читает       o okusun

Вы читайте                      siz okuyun

Они пускай читают     onlar okusunlar


(Buradaki emir sürekli,tekrar eder mahiyette,belirli zamanlarda,mesela her gün kitap oku derken. Örnek cümleler yazılacak)


Прочитать süreksiz fiil

Ты прочитай                    sen oku

Он

Она пусть прочитает    o okusun

Вы прочитайте               siz okuyun

Они пусть прочитают  onlar okusunlar


(Kesin emirdir, emir o an içinde söylendiği anda yapılır.)


Звoнить sürekli fiil

Ты звони                   sen telefon et

Он

Она пускай звонит o telefon etsin

Вы звоните                 siz telefon edin

Они пускай звонят  onlar telefon etsinler


Позвонить  süreksiz fiil

Ты позвони                     sen telefon et

Он

Она пусть позвонит    o telefon etsin

Вы позвоните                siz telefon edin

Они пусть позвонят   onlar telefon etsinler


Edilgen fiile ornek verelim;


Одеваться   giyinmek, sürekli fiil


Ты одевайся                      sen giyin

Он

Она пускай одевается    o giyinsin

Вы одевайтесь                  siz giyinin

Они пускай одеваются   onlar giyinsinler


Одеться  süreksiz fiil

Ты оденся               sen giyin

Он

Она пусть оденется  o giyinsin

Вы  одентесь               siz giyinin

Они пусть оденутся  onlar giyinsinler






FİİLLERİN ÖNÜNE GELEN ÖN EKLER:


ДО- : ...-e kadar  :   Hareketin belli bir yere kadar yapılması bir yere ulaşılmasını ifade eder

 

Он дошёл до угла и повернул  налево.    

О köşeye (kadar) geldi ve sola döndü.

Туристы быстро дошли до музея.

Turistler hızlıca müzeye (kadar) geldiler.

 

ПЕРЕ-:  Bir yerden karşıya geçmek; bir yerden başka bir yere taşınmak

 

Дети любят переходить через мост. 

Çocuklar köprüden geçmeyi seviyorlar

.

Они переехали на другое место.

Onlar başka bir yere taşındılar.

Главный пилот несколько раз перелетал через Урал.      

Kıdemli pilot birkaç kez Ural üzerinden geçti.

Пловец переплыл на другой берег.

Yüzücü karşı kıyıya yüzerek geçti.

ПРО-:Üzerinden, yanından veya iki şeyin ortasından geçmek.

Утром мы проехали через старый мост.

Sabahleyin eski köprüden geçtik.

Вчера я прошёл мимо музея.  

Dün müzenin yanından geçtim.

Грузовики проехали между рекой и лесом.   

Kamyonlar nehir ile ormanın arasından geçti.

ОБ- : Bir şeyin çevresini dolaşmak, bir şeyin etrafını dolaşmak, bir yerin bütününü dolaşmak.

 

Мы обошли всю выставку.  

Biz bütün sergiyi dolaştık.

Вертолёт облетел вокруг горы.

Helikopter dağın çevresini turladı.

Наш экипаж обошёл озеро

Bizim ekip gölün etrafını dolandı

Hareket fiilleri 

приходить - прийти  :   yürüyerek gelmek

Каждый день я прихожу в школу в девять часов. 

Ben her gün okula 9'da gelirim.

Он придёт в университет завтра утром.

Yarın sabah о üniversiteye gelecek.

 

Приезжать - приехaть :   Araçla gelmek

Они приезжают в кино каждый вечер.

Onlar her akşam sinemaya gelirler.

Мой друг приедет в город в 9 часов.

Benim arkadaşım şehre saat dokuzda gelecek.

 

уходить - уйти  : Yürüyerek gitmek- ayrılmak

Он всегда уходит отсюда в пять часов.

О buradan her zaman saat 5'te ayrılır/gider.

Куда они ушли?

Onlar nereye gittiler?

          Уезжать - уехать  araçla gitmek,ayrılmak

Они уехали отсюда на метро.

Onlar buradan metro ile gittiler-ayrıldılar.

Сегодня они уедут из дома поздно вечером.

Bugün onlar akşam geç vakit evden ayrılacaklar.                                                     

 

Въезжать  - въехать : Araçla bir yere girmek

 

Шофёр всегда въезжает в гараж осторожно.

Şoför her zaman garaja dikkatlice girer.

 

Когда я въехал в центр города, я увидел моего знакомого,       

Şehir merkezine girdiğimde, tanıdığımı gördüm.        

 

Входить - вoйти : Yürüyerek bir yere girmek

Они часто входят в этот кабинет.     

Onlar Sıkça bu büroya girerler.

Ученики всегда входили в класс вовремя.

Öğrenciler her zaman sınıfa zamanında girerlerdi.

 

 

выходить - выйти: Yürüyerek bir yerden çıkmak

 

Не выходите из зала во время собрания.          

Toplantı sırasında salondan çıkmayın.

 

Они вышли из дома.

Onlar evden çıktılar.

 

Выезжать – выехaть :  Araçla bir yerden çıkmak

 

Он всегда выезжает оттуда очень рано.

О her zaman oradan çok erken ayrılır/çıkar

 

Когда вы выедете из деревни, поезжайте направо.

Köyden (araçla) çıktığınızda sağ yolu (takip ederek) gidiniz.

 

Отходить – Отойти :  Bir şeyden-yerden yürüyerek uzaklaşmak

 

Отойдите от двери, пожалуйста.      

Kapıdan uzaklaşınız, lütfen.    

 

Не отходи от меня.

Benden uzaklaşma.

          Я уже отошел  оттуда

          Oradan uzaklaştım artık. 

отъезжать – отъехать  :   Araçla bir yerden uzaklaşmak

 

Мы увидели их, когда они отъезжали от клуба.

Kulüpten uzaklaştıkları sırada onları gördük.

 

Наш поезд отъехал от  станции вовремя.                          

Trenimiz istasyondan zamanında ayrıldı-uzaklaştı.


GEÇMİŞ ZAMAN (прошедшее время)


Geçmiş zaman  iki türde ele alınır. Sürekli geçmiş zaman ve kesin geçmiş zaman sürekli geçmiş zaman; geçmişte eylemin (sürekli, devamlı) yapıldığı durumları anlatmak için kullanılır. Kesin geçmiş zaman ise bitmiş eylemleri, tamamlanmış eylemleri anlatmak için kullanılır. Bir fiili sürekli geçmiş zaman yapmak için sürekli fiillere geçmiş zaman eklerini getirmek gerekir. (Kesin,tamamlanmış, bitmiş) geçmiş zaman yapmak için ise süreksiz fiile geçmiş zaman eklerini getirmek gerekir. 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              (Erkekler için)

    

Я ……......Л   

Ты…….....Л                                                                                                  Он…........Л                                                          


(bayanlar için) 


Я ………..Ла

Ты……….Ла      

Она…… .Ла    


(çoğul  durum)

  

Мы………  Ли

Вы………   ли 

Они ………ли

                                    

 

Читать okumak (sürekli fiil)   

Я читал  okurdum ,okuyordum       

Ты читал okurdun,okuyordun         

он  читал okurdu, okuyordu               


Я  читалa  okurdum,okuyordum          

Ты читалa okurdun,okuyordun        

Она  читалa okurdu,okuyordu      


Мы читали  okurduk,okuyorduk   

Вы  читали okurdunuz,okuyordunuz     

Они читали okurdular,okuyordular    





прочитать okumak (süreksiz fiil)


Я    прочитал   okudum

Ты  прочитал  okudun

он   прочитал okudu


Я      прочиталa  okudum

Ты    прочиталa okudun

Она  прочиталa  okudu


Мы прочитали  okuduk 

Вы  прочитали okudunuz

Они прочитали okudular


Звонить telefon etmek(sürekli fiil)  

                   

Я  звонил  telefon ederdim,ediyordum            

 Ты звонил telefon ederdin,ediyordun      

 он звонил  telefon ederdi,ediyordu          

           

Я   звонила.     telefon ederdim,ediyordum  

 Ты звонила.    telefon ederdin,ediyordun 

 она звонила.  telefon ederdi,ediyordu    


Мы  звонили.  Telefon ederdik,ediyorduk    

 Вы звонили. Telefon ederdiniz,ediyordunuz   

 они звонили. Telefon ederdiler,ediyordular  



позвонить telefon etmek (süreksiz fiil)  


Я  позвонил telefon ettim 

Ты позвонил telefon ettin

он позвонил  telefon etti


Я   позвонила telefon ettim

Ты позвонила  telefon ettin

она позвонила telefon etti


Мы  позвонили   telefon ettik 

Вы   позвонили   telefon ettiniz

они позвонили    telefon ettiler


örnek cümleler:



Он сказал мне хорошую новость.

О bana iyi bir haber söyledi.


Учительница ответила на вопрос Ахмeта.

Öğretmen Ahmet'in sorusuna cevap verdi.


Моя мама приготовила вкусный обед

Annem lezzetli yemek hazırladı.


Вчера мы поехали в город в первый раз.

Biz dün ilk kez şehre gittik


Позавчера у нас была вечеринка

Önceki gün partimiz vardı


Всё неделю мы готовили последнее задание

Biz bütün hafta son ödevimizi hazırlıyorduk.


Дети часто гуляли в центре города

Çocuklar sık sık şehrin merkezinde dolaşırlardı


Я купил две пачки кофе

Ben iki paket kahve aldım.


Она часто смотрела на меня.

О sık sık bana bakıyordu.


Он посмотрел на меня и сказал: "Читайте громко,пожалуйста".

O bana baktı ve ‘’ Lütfen yüksek sesle okuyun.’’ dedi.


Я поставил чемодан на пол

Bavulu döşemeye koydum


что вы делали вечером?

Akşamleyin ne yapıyordunuz?


вечером я писал задание

Akşamleyin ödev yazıyordum.


Долго вы писали?

Uzun süre mi yazıyordunuz?


я писал задание за два часа

iki saatte yazıyordum.


вы написали его?

Yazıp bitirdiniz mi? (yazdınız mı?)


что делали дети?

çocuklar ne yapıyorlardı?


они учили гим.

Onlar marşı ezberliyorlardı.



Они выучили гим?

Onlar marşı ezberlediler mi?


Да,выучили,теперь они знают гим

Evet,ezberlediler,şimdi (artık) marşı biliyorlar.


Почему ты не пишешь текст?

Metni niye yazmıyorsun?


Я уже написал

Ben yazdım.(yazıp bitirdim.)



Bütün fiiller geçmiş zamanda bu şekildedir.  Edilgen fiiller biraz farklıdır onlarda şöyledir.


Готовитсья приготовиться   hazırlanmak


Одеваться одеться   giyinmek


Ссориться поссоритья  tartışmak,münakaşa etmek


Советоваться посоветоватья danışmak, fikir alışverişi yapmak


Созвониваться созвониться telefonlaşmak


Переписиваться переписаться yazışmak


Видеться увидеться  görüşmek


Встречаться встретиться buluşmak


Bu tür fiiller edilgen fiillerdir.Bu fiilleri geçmiş zaman yaparken şu şekilde yapacağız:


Fiilin sonuna

Я     Лься

ты   Лься

он   Лься


Я       Лась

ты     Лась

она   Лась


Оно Лось


Мы      лись

вы       лись

они     лись


Örnek olarak:


Встречаться : buluşmak


Я    встречальcя  buluşuyordum;buluşurdum

Ты встречальcя  buluşuyordun,buluşurdun

Он  встречальcя  buluşuyordu,buluşurdu


Я    встречалась   buluşuyordum,buluşurdum

Ты встречалась   buluşuyordun,buluşurdun

Она встречалась  buluşuyordu, buluşurdu


Мы встречались   buluşuyorduk,buluşurduk

Вы встречались     buluşuyordunuz,buluşurdunuz

Они встречались   buluşuyordular,buluşurdular


Встретиться: buluşmak


Я     встретилься  buluştum

Ты встретилься   buluştun

Он  встретилься  buluştu


Я    встретилась  buluştum

Ты встретилась  buluştun

она встретилась buluştu


мы  встретились  buluştuk

вы  встретились   buluştunuz

они встретились   buluştular


видеться. görüşmek

я    виделься  görüşüyordum,görüşürdüm

ты виделься  görüşüyordum,görüşürdün

он  виделься  görüşürüyordu,görüşürdü


я      виделься  görüşüyordum,görüşürdüm

ты   виделься  görüşüyordun,görüşürdün

она виделься  görüşüyordu,görüşürdü


мы  виделись  görüşüyorduk,görüşürdük

вы виделись   görüşüyordunuz,görüşürdünüz

они виделись  görüşüyordular,görüşürdüler


увидеться :  görüşmek

я    увиделься    görüştüm

ты увиделься    görüştün

он  увиделься    görüştü


я     увиделась   görüştüm

ты   увиделась   görüştün

она увиделась    görüştü


мы  увиделись   görüştük

вы  увиделись   görüştünüz

они увиделись   görüştüler


örnek cümleler:

все документы подписались дректором

Bütün evraklar müdür tarafından imzalandı.


наш город часто посещались туристами

Şehrimiz sık sık turistler tarafından ziyaret edilirdi.


В поликлинике больные осматрились врачами

Poliklinikte hastalar doktorlar tarafından muayene edildiler.


Нашим университетом организавалься международные конференции

üniversitemiz tarafından uluslararası konferanslar organize ediliyor.


В нашем районе построилься новую гостиницу

Bizim bölgede yeni bir otel inşa edildi.


в вашем магазине продавались эти продукты?

Sizin dükkanınızda bu gıdalar satılıyor muydu?


да, продавались Evet satılıyordu.



Gelecek zaman (будущее время)


Gelecek zaman iki türde ele alınır ; Biri süreksiz fiillerin kullanımıyla yapılır ; ki bu gelecek zaman bazı kitaplarda yakın gelecek zaman diye anlatılır. Bu zaman devamlı değil bir kereliğine  yapılan veya belirli bir zamanda yapılan durumu belirtmek için kullanılır. Bir de sürekli gelecek zaman vardır, bu zamanda eylem gelecekte devamlı yapılacak, tekrar ederek devam edecek, periyodik olarak devam edecek demektir.  Bu zaman быть  fiilinin yardımcı fiil olarak kullanılmasıyla yapılır. Bu fiil kullanıldığında yanında sürekli bir fiil kullanılmalıdır bu fiil mastar halinde kullanılır. Yani быть fiilinin çekimi yapılır sonra mastar olarak bir fiilin sürekli kısmı kullanılır. Aşağıda fiilin çekimiyle birlikte örnek cümleler yazdım.



Быть                          

Я буду                          делать

Ты будешь                  писать

Он будет                     отвечать

Она будет                   открывать

Мы будем                   закрывать

Вы будете                   читать

Они будут                   завтракать


Я часто буду читать газету.

Ben sık sık gazete okuyacağım.


Я прочитаю этот доклад

Bu raporu (mutlaka) okuyacağım


Вовремя каникул.

Каждый день (Belirlenmiş,planlı)

Каждый день я буду ходить на экскурсию в горы буду отдыхать на поляне и буду завтракать там затем

Я буду подниматься на горы. Иногда буду гулять в лесу и буду собирать грибы. буду фотографировать

И вечером буду возвращаться в отель


Tamamlanmış,süreksiz fiile örnek verelim.


Как вы проведёте завтра?

Завтра я пойду на экскурсию в горы

На какой-нибудь поляне посижу, отдахну и позавтракаю затем поднимусь на горы.в обратном пути погуляю в лесу и соберу грибы, сфотографирую там

Вечером  возвращусь в отель


Diğer örnekler:


Я позвоню вам через час


Сейчас я выйду


Я пойду на базар.


Когда ты прдёшь домой?

Я приду через пол часа


Когда вы поедете в Анкару?

Я поеду на следушую неделю.


Ты каждый день будешь спать в 23 00 часов.


Каждый день будешь повторять глаголы.





ZARF FİİLLERİ KULLANMA:


деепричастие:


Ip,ip,up,üp ekleri:


Birleşik cümlelerde Türkçede olduğu gibi kullanılır.Bu cümlelerde iki cümle öncelik ve sonralık durumuyla birbirlerine bağlanır.


Örneğin:


Şemsiyesini alıp evden çıktı.


Kahvaltı edip evden çıktı.


Marketten kıyma alıp evde köfte yaptık.


Ödevlerimi yapıp yatacağım.


Bu tür cümleleri Rusçada nasıl kullanacağız şimdi görelim:

Fiilin sonuna (-в ) edilgen fiillerde,işteş fiillerde (-вшись) ekleri eklenir.Fiil süreksiz fiildir (coвершенный глагол) yani süreksiz fiillere bu ekler eklenerek yapılır.


Позавтракав я вышел  из дома

Kahvaltı edip evden çıktım


Купив в маркете фарш приготовили дома катлеты

Мarketten kıyma alıp evde köfte yaptım.


Сделав домашные задания сплю

Ev ödevimi yapıp yatacağım


 Взяв зонтик вышел из дома.

Şemsiyemi alıp evden çıktım.


Закончив работу мастер пошёл домой

Usta işini bitirip eve gitti.


Выучив русский язык сможете работат переводчиком.

Rusçayı öğrenip tercuman olarak çalışabilirsin.


Я закончив школу поступил в университет.

Okulu bitirip üniversiteye kaydoldum.


После урока, пообедав я поехал в кинотеатр.

Dersten sonra, öğle yemeği yiyip tiyatroya gittim.


Встретившись друзя,решили поeхать в кино.

Arkadaşlar buluşup,sinemaya gitmeye karar verdiler.


Вернувшись на родину,буду работать учителем

Memleketime dönüp öğretmen olarak çalışacağım


Позвонив на вокзал, узнала когда уезжает автобус в Анкару.

Terminale telefon edip otobüsün Ankara'ya nezaman hareket edeceğini öğrendim.


-arak,-erek ekler:


 Bu ekle birleşik cümleler de iki durum aynı anda yapılıyor anlamındadır. (-ıp,ip,up,üp)eklerinde ise birleşik cümle öncelik ve sonralık durumuyla birbirine bağlanırken (-arak,-erek)eklerinde olay aynı anda yapılıyor demektir.

Rusçada bu durumu belirtirken (-а),(-я),(-ясь) ekleri, sürekli fiillerle kullanılır.Şimdi örnek cümleler yazalım.


Смотря телевизор я кушал

Telefizyon izleyerek yemek yiyordum.


Слушая музыку я занимались уроками

Müzik dinleyerek ders çalışyordum.


Занимаясь спортом,люди усылняют здоровье

İnsanlar spor yaparak sağlıklarını güçlendiriyorlar.





ŞART KİPİ (условное наклонение)


Şart kipi Türkçede (-sa,-se) ekleriyle yapılır.

Zorunlu olmamakla birlikte cümle eğer şart bildiren  sözcüğüyle başlar.Rusçada ise şöyle yapılır:


Если

Если бы


Örnek cümleler:


Если бы вчера погода была хорошая,я пошёл бы  на море

Eger dün hava iyi olsaydı denize giderdim.


Если будет хорошая погода,я пойду на море.

Hava iyi olursa denize gideceğim.


Если комне приедешь я покажу тебе свои книги.

Eğer bana gelirsen sana kitaplarımı göstereceğim.


Если ты хочешь изучать руский язык я помогу тебе.

Eğer Rusça öğrenmek istiyorsan sana yardım ederim(edeceğim)


Вечером если ты будешь дома, я позвоню тебе.

Akşamleyin evde olacaksan sana telefon edeyim.(edeceğim)


Если завтра будет погода холодно я не дойду на море

Eğer yarın hava soğuk olursa,denize gitmeyeceğim.


Завтра если у меня будет свободное время,я пойду на выставку.

Yarın boş vaktim olursa sergiye gideceğim.


Если  бы вы попросили меня, я бы помог вам.

Eğer benden rica etseydiniz,size yardım ederdim.

Если бы вчера ты мне позвонил,я бы сразу приехал

Eğer dün beni arasaydın hemen gelirdim.






OKUMA ÇALIŞMASI:


PRATİK İÇİN

1-1 DİYALOG


Айше: Здравствуй, Мехмет!

Мехмет: Здравствуй, Айше!

Айше: Ты учишь русский язык?

Мехмет: Да, учу! А ты?

Айше: Я тоже!

Мехмет: Как называется столица России?

Айше: Москва!

Мехмет: Правильно! А как называется второй главный город России?

Айше: Санкт-Петербург!

Мехмет: Молодец!

Айше: А ты знаешь какую-нибудь песню о Москве?

Мехмет: Конечно!

1-1 KELİME

Здравствуй! [zdrávstvuy] Merhaba!

ты [tı] sen

учишь? [úçiş] öğreniyor musun?

да [da] evet

учу [uçú] öğreniyorum

а [a] de

я [ya] ben

тоже [tóje] de

как [kak] nasıl

называется [nazıváyetsa] adlandırılır

столица [stalitsa] başkent

Россия [Rassiya] Rusya

столица России [stalitsa Rassiyi] Rusya’nın başkenti

Москва [Maskvá] Moskova

Правильно! [právil’no] Doğru!

второй [vtoróy] ikinci

главный [glávnıy] ana

город [górat] şehir

Молодец! [maladéts] Aferin!

знаешь (ли)? [znáyeş (li) ] biliyor musun?

какую-нибудь, [ kakúyu nibúd’ ] bir

какое-нибудь, [ kakóye nibúd’ ] bir

какие-нибудь [ kakiye nibúd’] bir

песня [pésn’a] şarkı

знаешь (ли) песню? [pésnü] şarkı(yı) biliyor musun?

о [o] hakkında

Конечно! [kanéşna] Tabii!


1-2 DİYALOG

Айше: Прекрасная песня! Кто её написал?

Мехмет: Поэт Геннадий Шпаликов и композитор Андрей Петров.

Айше: А знаешь ли ты имя «Пушкин»?

Мехмет: Конечно! Пушкин – великий русский поэт. Не знать его стыдно.

Айше: А знаешь ли ты какое-нибудь стихотворение Пушкина?

Мехмет: Да!

Айше: Молодец!

Мехмет: Многие его стихотворения также стали песнями

1-2 KELİME

прекрасная [prekrásnaya] güzel

кто [kto] kim

её [yeyó] onu

написал [napisál] yazmış

поэт [paét] şair

и [i] ve

композитор [kampazitar] bestekar

имя [im’a] ad

великий [velikiy] büyük

знать [znat’] bilmek

не знать [ne znat’] bilmemek

его [yegó] onu

стыдно [stıdna] utandırıcı bir şey

стихотворение [stihatvaréniye] şiir

Пушкина [Púşkina] Puşkin’in

многие [mnógiye] çok

также [tákje] de

стали [stáli] oldu(lar)

песнями [pésn’ami] şarkılarla



1-3 DİYALOG

Айше: А знаешь ли ты какие-нибудь другие русские города?

Мехмет: Владимир, Суздаль, Новгород, Псков, Ярославль.

Айше: Это старинные города.

Мехмет: Там до сих пор есть древнерусские храмы, иконы, колокола…

Айше: Как интересно!

Мехмет: Эти города – историческая ценность.

1-3 KELİME

другие [drugiye] başka(lar)

города [garadá] şehirler

это [éto] bu(nlar)

старинные [starinnıye] eski zaman

там [tam] orada

до сих пор [do sih por] şimdiye kadar

есть [yest’] var

древнерусские [drevnerússkiye] Eski Rus

иконы [ikónı] ikonlar

икона [ikóna] ikon Hıristiyanlık resim sanatının kurallarına göre çizilen bir resim

храмы [hrámı] kiliseler

колокола [kalakalá] çanlar Rus Hıristiyanlığında kiliselerde asılan ana müzik aletleri

колокол [kólakal] çan

Как интересно! [kak interésna] Ne kadar ilginç!

эти [éti] bu(nlar)

историческая [istoriçeskaya] tarihsel

ценность [tsénnost’] değer


2-1 DİYALOG

Айше: Здравствуй, Мехмет!

Мехмет: Здравствуй, Айше!

Aйше: Скажи, пожалуйста, знаешь ли ты каких-нибудь великих людей России, кроме Пушкина?

Мехмет: Конечно! Толстой, Чехов, Достоевский, Гоголь…

Айше: Эти писатели – классики русской литературы.

Но, может быть, ты знаешь каких-нибудь других людей?

Мехмет: Ещё бы! Шишкин, Левитан, Петров-Водкин, Саврасов.

Айше: Это прекрасные художники. А знаешь ли ты каких-нибудь русских композиторов?

Мехмет: Разумеется! Римский-Корсаков, Бородин, Глинка, Шостакович.

Айше: Романс Глинки на стихи Пушкина.

2-1 KELİME

скажи [skají] söyle

пожалуйста [pajálusta] lütfen

люди [lüdi] adamlar

люди России [lüdi Rassiyi] Rusya’nın adamları

людей России [lüdéi Rassiyi] Rusya’nın adamlarını

кроме Пушкина [króme Púşkina] Puşkin’den başka

писатели [pisáteli] yazarlar

писатель [pisátel’] yazar

литература [literatúra] edebiyat

классик [klássik] klasik

классики русской литературы [klássiki rússkay literatúrı] Rus edebiyatının klasikleri

но [no] ama, fakat

может быть [mójet bıt’] belki

Ещё бы! Разумеется! [yeş’ó bı, razuméyetsa] Tabii!

художник [hudójnik] ressam


2-2 DİYALOG

Айше: Хорошо. Но, может быть, ты знаешь каких-нибудь русских ученых?

Мехмет: Да, знаю.

Айше: Каких?

Мехмет: Например, Михаил Васильевич Ломоносов.

Айше: Кто он?

Мехмет: Ученый, писатель, художник, историк, лингвист, просветитель… Короче говоря, очень разносторонний человек.

Айше: Замечательно!

Мехмет: Ещё, например, Владимир Иванович Даль, писатель, лингвист, этнограф, друг Пушкина.

Айше: Очень хорошо.

Мехмет: А композитор Бородин, например, ещё и замечательный химик.


2-2 KELİME

Хорошо. [haraşó] Peki.

ученый [uçónıy] bilim adamı

знаю [znáyu] biliyorum

они [ani] onlar

Кто они? [któ ani] Onlar, kimler(dir)?

например [naprimér] örneğin

он [on] o

историк [istórik] tarihçi

лингвист [lingvist] dilbilimci

просветитель [prasvetitél’] aydınlatıcı

короче говоря [karóçe gavar’á] sözün kısası

разносторонний [raznastarónnıy] değişik yönlü

человек [çelavék] adam

замечательно, замечательный [zameçátel’na,zameçátel’nıy] mükemmel

ещё [yeş’ó] bundan başka

этнограф [etnógraf] etnograf

друг [drug] dost

друг Пушкина [drug Púşkina] Puşkin’in dostu

Очень хорошо. [óçen’ haraşó] Çok iyi.

ещё и [yeş’ó i] da, de

химик [himik] kimyacı


2-3 DİYALOG

Айше: А кто такой Кулибин?

Мехмет: Гениальный русский изобретатель.

Айше: А кто такой Андрей Рублёв?

Мехмет: Прекрасный иконописец. В России о нём есть фильм. Режиссер — Андрей Тарковский.

Айше: Хорошо. По-моему, на сегодня достаточно. До завтра!

Мехмет: До завтра!


2-3 KELİME

кто такой? [któ takóy] kim(dir)?

Гениальный [geniál’nıy] dahi

Изобретатель [izabretátel’] mucit

Иконописец [ikonapisets] ikon ressamı

В России [v Rassiyi] Rusya’da

о нём [a nöm] onun hakkında

фильм [fil'm] film

Режиссер [rejissör] (filim) yönetmeni

на сегодня [na sevódn’a] bugün için

достаточно [dastátaçna] yeterli



3-1 DİYALOG

Мехмет: Здравствуй, Айше!

Айше: Здравствуй, Мехмет!

Мехмет: Скажи, пожалуйста, какие в России есть реки?

Айше: Волга, Лена, Амур, Иртыш.

Мехмет: Это очень крупные реки.

Айше: Да. В России также есть очень большие озера - 

озеро Байкал, Ладожское озеро, Онежское.

Мехмет: Ладожское озеро находится рядом с Санкт-Петербургом.

Айше: А Онежское озеро где находится?

Мехмет: В Карелии.

Айше: В Онежском озере на острове Кижи находится заповедник Кижи.

Мехмет: В этом заповеднике есть древнерусские здания.

Айше: Это очень красивый архитектурный ансамбль.



3-1 KELİME

Реки [réki] nehirler

Река [reká] nehir

Река Волга [reká vólga] Volga nehri

крупный, крупные [krúpnıy, krúpnıye] büyük

озера [azyora] göller

озеро [ózera] göl

находится [nahódits’a] bulunur

рядом с [r’ádom s] yanında

рядом с Санкт-Петербургом [r’ádom s sankt-peterbúrgam] Sankt-Peterburg yanında

Карелия [karéliya] Karelya (cumhuriyet)

в Карелии [v karéliyi] Karelya’da

Онежское озеро [anejskayé ózera] Onejskoye gölü

в Онежском озере [v anejskám ózere] Onejskoye gölünde

остров [óstrav] ada

остров Кижи [óstrav kiji] Kiji adası

на острове Кижи [na óstrave kiji] Kiji adasında

заповедник [zapavédnik] milli park

заповедник Кижи [zapavédnik kiji] Kiji milli parkı

в этом заповеднике [v etám zapavédnike] bu milli parkta

архитектурный ансамбль [arhitektúrniy ansámbl’] mimari grup


3-2 DİYALOG

Mехмет: Кроме того, в России есть несколько морей.

Айше: Какие?

Мехмет: Черное, Белое, Балтийское, Каспийское, Баренцево и другие моря.

Айше: В России, как и в Турции, есть несколько морей.

Мехмет: Черное море – это одновременно и российское, и турецкое море.

Айше: А Санкт-Петербург находится на берегу Балтийского моря.

Мехмет: В Санкт-Петербурге уже есть учебный проект «Диалог России и Турции».

Айше: А на Севере России находится Белое море.

Мехмет: Но в то же время россияне – поклонники Средиземного моря.

Айше: Ведь это море – прекрасное море!

3-2 KELİME

море [móre] deniz

несколько [néskal’ka] birkaç

несколько морей [néskal’ka maréy] birkaç deniz

моря [mar’á] denizler

как и в Турции [kak i v túrtsiyi] Türkiye’de gibi

одновременно, в то же время [adnavreménna, v to je vrém’a] aynı zamanda

и …, и … [i…, i…] hem, hem de

берег [béreg] kıyı

на берегу [na beregú] kıyıda

на берегу Балтийского моря [na beregú baltiyskaga mór’a] Baltiyskoye denizinin kıyısında

в Санкт-Петербурге [v sankt-peterbúrge] Sankt-Peterburg’ta

Уже [ujé] artık

учебный проект [uçébnıy praékt] öğretim projesi

диалог [dialók] diyalog

учебный проект «Диалог России и Турции» [uçébnıy praékt dialók rassiyi i túrtsiyi] “Rusya’nın ve Türkiye’nin diyalogu” öğretim projesi

Север России [séver rassiyi] Rusya’nın Kuzeyi

на Севере России [na sévere rassiyi] Rusya’nın Kuzeyinde

россияне [rassiyán’e] Ruslar

поклонник [paklónnik] hayran

поклонники [paklónniki] hayranlar

поклонники Средиземного моря [paklónniki sredizémnaga mór’a] Ak Denizinin hayranları.

Ведь [ved’] ki



3- 3 DİYALOG

Мехмет: А еще в России есть замечательные леса.

Айше: А какие деревья есть в этих лесах?

Мехмет: Сосны, дубы, березы, ели.

Айше: А еще липы, клёны, тополя.

Мехмет: По-моему, этот урок географии — также очень интересный урок. До завтра!

Айше: До завтра!

3-3 KELİME

леса [lesá] ormanlar

лес [les] orman

деревья [derévya] ağaçlar

дерево [déreva] ağaç

в этих лесах [v etih lesáh] bu ormanlarda

сосны [sósnı] çamlar

сосна [sasná] çam

дубы [dubí] meşeler

дуб [dub] meşe

березы [berözi] huşlar

береза [beröza] huş

ели [yéli] köknarlar

ель [yel’] köknar

липы [lipı] ıhlamurlar

липа [lipa] ıhlamur

клёны [klyonı] akçaağaçlar

клён [klyon] akçaağaç

тополя [tapal’á] kavaklar

тополь [tópal’] kavak

география [geagráfiya] cografya

урок географии [urók geagráfiyi] cografya dersi


4-1 DİYALOG

Айше:  Здравствуй, Мехмет!

Мехмет: Здравствуй, Айше!

Айше: Я знаю русские числа! Слушай: один, два, три, четыре, пять…

Мехмет: Я тоже знаю: шесть, семь, восемь, девять, десять…

Айше: Эти числа — самые простые. Есть и более сложные числа: двадцать, тридцать, сорок, пятьдесят, шестьдесят…


4-1 KELİME

число [çisló] sayı

числа [çisla] sayılar

слушай [slúşay] dinle

слушать [slúşat’] dinlemek

один [adin] bir

два [dva] iki

три [tri] üç

четыре [çetíre] dört

пять [p’at’] beş

шесть [şest’] altı

семь [sem’] yedi

восемь [vósem’] sekiz

девять [dév’at’] dokuz

десять [dés’at’] on

самый, самые [sámıy, sámıye] en

простой, простые [prostóy, prostıye] basit

более [bóleye] daha

сложный, сложные [slójnıy, slójnıye] zor

двадцать [dvátsat’] yirmi

тридцать [tritsat’] otuz

сорок [sórak] kırk

пятьдесят [p’at’des’át] elli

шестьдесят [şest’des’át] altmıs





4-2 DİYALOG

Мехмет: Подожди! Повтори, пожалуйста.

Айше: Двадцать, тридцать, сорок, пятьдесят, шестьдесят…

Мехмет: Хорошо.

Айше: Это в самом деле сложные числа. Давай я скажу еще раз: двадцать, тридцать, сорок, пятьдесят, шестьдесят…

Мехмет: Да, теперь я тоже знаю.

Айше: А вот следующие числа: семьдесят, восемьдесят, девяносто, сто.

Мехмет: Давай я тоже повторю: семьдесят, восемьдесят, девяносто, сто.

Айше: Прекрасно.

4-2 KELİME

Подожди! [padajdi] bekle

ждать [jdat’] beklemek

повтори [pavtari] tekrar et

повторять [pavtar’át’] tekrar etmek

в самом деле [v sámam déle] gerçekten

давай я скажу [davái ya skajú] ben söyleyeyim

еще раз [yeşó raz] daha bir kez

теперь [tepér’] şimdi

(а) вот [a vot] işte

следующий,следующая, следующие [sléduyuşiy,sléduyuşaya,sléduyuşiye] sonraki

семьдесят [sém’des’at] yetmiş

восемьдесят [vósem’des’at] seksen

девяносто [dev’anósta] doksan

сто [sto] yüz

давай я повторю [davái ya pavtar’ú] ben tekrar edeyim



4-3 DİYALOG

Айше: Это, конечно, хорошо, но есть и более сложные числа.

Мехмет: Какие?

Айше: Двести, триста, четыреста, пятьсот, шестьсот…

Мехмет: Подожди! Повтори, пожалуйста.

Айше: Двести, триста, четыреста, пятьсот, шестьсот.

Мехмет: Хорошо. А каковы следующие числа?

Айше: Семьсот, восемьсот, девятьсот, тысяча.

Мехмет: Замечательно! Но, может быть, ты знаешь также более сложные числа?

Айше: Конечно! Две тысячи, три тысячи, 4000, пять тысяч, шесть тысяч…

Мехмет: Давай повторим вместе: две тысячи, три тысячи, 4000, пять тысяч, шесть тысяч…

Мехмет: Как интересно!

Айше: Еще бы! А вот следующие числа: семь тысяч, восемь тысяч, девять тысяч, десять тысяч.

4-3 KELİME

двести [dvésti] iki yüz

триста [trista] üç yüz

четыреста [çetíresta] dört yüz

пятьсот [p’at’sót] beş yüz

шестьсот [şest’sót] altı yüz

каковы [kakoví] ne

семьсот [sem’sót] yedi yüz

восемьсот [vosem’sót] sekiz yüz

девятьсот [dev’at’sót] dokuz yüz

тысяча [tís’aça] (bir) bin

две тысячи [dvé tís’açi] iki bin

три тысячи [tri tís’açi] üç bin

пять тысяч [p’at’ tís’aç] beş bin

шесть тысяч [şest’ tís’aç] beş bin

давай повторим [davái pavtórim] altı bin

вместе [vméste] birlikte

семь тысяч [sem’ tís’aç] yedi bin

восемь тысяч [vósem’ tís’aç] sekiz bin

девять тысяч [dév’at’ tís’aç] dokuz bin

десять тысяч [dés’at’ tís’aç] on bin


4-4 DİYALOG

Айше: Мехмет, по-моему, сегодня мы молодцы.

Мехмет: Еще бы! Теперь мы знаем столько чисел.

Айше: До завтра!

Мехмет: До завтра!


4-4 KELİME

мы [míy] biz

мы молодцы [malatsí] Aferin bize!

знаем [znáyem] biliyoruz

столько [stól’ka] o kadar (çok)

знаем столько чисел [znáyem stól’ka çisel] o kadar çok sayı biliyoruz


5-1 DİYALOG

Айше: Здравствуй, Мехмет!

Мехмет: Здравствуй, Айше!

Айше: Какие месяцы в году есть по русскому календарю?

Мехмет: Сентябрь, октябрь, ноябрь.

Айше: Это осенние месяцы.

Мехмет: Декабрь, январь, февраль.

Айше: Это зимние месяцы.

Мехмет: Март, апрель, май.

Айше: Это весенние месяцы.

Мехмет: Июнь, июль, август.

Айше: Это летние месяцы.

5-2 DİYALOG

Мехмет: Айше, какие значительные для истории России даты ты знаешь?

Айше: Например, 9 мая 1945 года.

Мехмет: Да, это очень важная дата.

Айше: 6 июня 1799 года.

Мехмет: Это день рожденья Пушкина.

Айше: 7 сентября 1812 года.

Мехмет: Это день Бородинского сражения.

Айше: 29 января 1860 года.

Мехмет: День рожденья Чехова.

Айше: 12 апреля 1961 года.

Мехмет: Это день космического полёта Юрия Гагарина.

5-3 DİYALOG

Мехмет: Давай еще раз повторим названия месяцев и времен года по-русски. Сентябрь, октябрь, ноябрь…

Айше: Осень.

Мехмет: Декабрь, январь, февраль.

Айше: Зима.

Мехмет: Март, апрель, май.

Айше: Весна.

Мехмет: Июнь, июль, август.

Айше: Лето.

Замечательно. Кстати, среди произведений композитора Чайковского есть знаменитый музыкальный цикл «Времена года».

Давай послушаем!






RUS HALK MASALLARINDAN ÖRNEKLER



  сказка Колобок


Жили-были старик со старухой.

Вот и говорит старик старухе:

— Поди-ка, старуха, по коробу поскреби, по сусеку помети, не наскребешь ли муки на колобок.

Взяла старуха крылышко, по коробу поскребла, по сусеку помела и наскребла муки горсти две.

Замесила муку на сметане, состряпала колобок, изжарила в масле и на окошко студить положила.

Колобок полежал, полежал, взял да и покатился — с окна на лавку, с лавки на пол, по полу к двери, прыг через порог — да в сени, из сеней на крыльцо, с крыльца на двор, со двора за ворота, дальше и дальше.

Катится Колобок по дороге, навстречу ему Заяц:

— Колобок, Колобок, я тебя съем!

— Не ешь меня, Заяц, я тебе песенку спою:

Я Колобок, Колобок, 

Я по коробу скребен,

По сусеку метен,

На сметане мешон

Да в масле пряжон,

На окошке стужон.

Я от дедушки ушел,

Я от бабушки ушел,

От тебя, зайца, подавно уйду!

И покатился по дороге — только Заяц его и видел!

Катится Колобок, навстречу ему Волк:

— Колобок, Колобок, я тебя съем!

— Не ешь меня, Серый Волк, я тебе песенку спою:

Я Колобок, Колобок, 

Я по коробу скребен,

По сусеку метен,

На сметане мешон

Да в масле пряжон,

На окошке стужон.

Я от дедушки ушел,

Я от бабушки ушел,

Я от зайца ушел,

От тебя, волк, подавно уйду!

И покатился по дороге — только Волк его и видел!

Катится Колобок, навстречу ему Медведь:

— Колобок, Колобок, я тебя съем!

— Где тебе, косолапому, съесть меня!

Я Колобок, Колобок, 

Я по коробу скребен,

По сусеку метен,

На сметане мешон

Да в масле пряжон,

На окошке стужон.

Я от дедушки ушел,

Я от бабушки ушел,

Я от зайца ушел,

Я от волка ушел,

От тебя, медведь, подавно уйду!

И опять покатился — только Медведь его и видел!

Катится Колобок, навстречу ему Лиса:

— Колобок, Колобок, куда катишься?

— Качусь по дорожке.

— Колобок, Колобок, спой мне песенку!

Колобок и запел:

Я Колобок, Колобок, 

Я по коробу скребен,

По сусеку метен,

На сметане мешон

Да в масле пряжон,

На окошке стужон.

Я от дедушки ушел,

Я от бабушки ушел,

Я от зайца ушел,

Я от волка ушел,

От медведя ушел,

От тебя, лисы, нехитро уйти!

А Лиса говорит:

— Ах, песенка хороша, да слышу я плохо. Колобок, Колобок, сядь ко мне на носок да спой еще разок, погромче.

Колобок вскочил Лисе на нос и запел погромче ту же песенку.

А Лиса опять ему:

— Колобок, Колобок, сядь ко мне на язычок да пропой в последний разок.

Колобок прыг Лисе на язык, а Лиса его — гам! — и съела.




Лисичка-сестричка и волк

Русская народная сказка

жил себе дед да баба. Дед говорит бабе:

- Ты, баба, пеки пироги, а я поеду за рыбой.

Наловил рыбы и везет домой целый воз. Вот едет он и видит: лисичка свернулась калачиком и лежит на дороге.

Дед слез с воза, подошел к лисичке, а она не ворохнется, лежит себе, как мертвая.

- Вот будет подарок жене, - сказал дед, взял лисичку и положил на воз, а сам пошел впереди.

А лисичка улучила время и стала выбрасывать полегоньку из воза все по рыбке да по рыбке, все по рыбке да по рыбке. Повыбросала всю рыбу и сама ушла.

- Ну, старуха, - говорит дед, - какой воротник привез я тебе на шубу.

- Где?

- Там, на возу, - и рыба и воротник.

Подошла баба к возу: ни воротника, ни рыбы, и начала ругать мужа:

- Ах ты!.. Такой-сякой! Ты еще вздумал обманывать! Тут дед смекнул, что лисичка-то была не мертвая; погоревал, погоревал, да делать-то нечего.

А лисичка собрала всю разбросанную по дороге рыбу в кучку, села и ест себе. Навстречу ей идет волк:

- Здравствуй, кумушка!

- Здравствуй, куманек!

- Дай мне рыбки!

- Налови сам, да и ешь.

- Я не умею.

- Эка, ведь я же наловила; ты, куманек, ступай на реку, опусти хвост в прорубь - рыба сама на хвост нацепляется, да смотри, сиди подольше, а то не наловишь.

Волк пошел на реку, опустил хвост в прорубь; дело-то было зимою. Уж он сидел, сидел, целую ночь просидел, хвост его и приморозило; попробовал было приподняться: не тут-то было.

“Эка, сколько рыбы привалило, и не вытащишь!” - думает он.

Смотрит, а бабы идут за водой и кричат, завидя серого:

- Волк, волк! Бейте его! Бейте его!

Прибежали и начали колотить волка - кто коромыслом, кто ведром, чем кто попало. Волк прыгал, прыгал, оторвал себе хвост и пустился без оглядки бежать.

“Хорошо же, - думает, - уж я тебе отплачу, кумушка!” А лисичка-сестричка, покушамши рыбки, захотела попробовать, не удастся ли еще что-нибудь стянуть; забралась в одну избу, где бабы пекли блины, да попала головой в кадку с тестом, вымазалась и бежит. А волк ей навстречу:

- Так-то учишь ты? Меня всего исколотили!

- Эх, куманек, - говорит лисичка-сестричка, - у тебя хоть кровь выступила, а у меня мозг, меня больней твоего прибили; я насилу плетусь.

- И то правда, - говорит волк, - где тебе, кумушка, уж идти; садись на меня, я тебя довезу.

Лисичка села ему на спину, он ее и понес. Вот лисичка-сестричка сидит, да потихоньку и говорит:

- Битый небитого везет, битый небитого везет.

- Что ты, кумушка, говоришь?

- Я, куманек, говорю: битый битого везет.

- Так, кумушка, так!..



Репка

 

Посадил дед репку и говорит:


— Расти, расти, репка, сладка! Расти, расти, репка, крепка!


Выросла репка сладка, крепка, большая-пребольшая.


Пошел дед репку рвать: тянет-потянет, вытянуть не может.


Позвал дед бабку.

Бабка за дедку,

Дедка за репку —

Тянут-потянут, вытянуть не могут.

Позвала бабка внучку.

Внучка за бабку,

Бабка за дедку,

Дедка за репку —

Тянут-потянут, вытянуть не могут.

Позвала внучка Жучку.

Жучка за внучку,

Внучка за бабку,

Бабка за дедку,

Дедка за репку —

Тянут-потянут, вытянуть не могут.

Позвала Жучка кошку.

Кошка за Жучку,

Жучка за внучку,

Внучка за бабку,

Бабка за дедку,

Дедка за репку —

Тянут-потянут, вытянуть не могут.

Позвала кошка мышку.

Мышка за кошку,

Кошка за Жучку,

Жучка за внучку,

Внучка за бабку,

Бабка за дедку,

Дедка за репку —

Тянут-потянут — и вытянули репку.




сказка теремок


Ехал мужик с горшками и потерял один горшок. Прилетела муха-горюха и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

Видит — никого нет. Она залетела в горшок и стала там жить-поживать.

Прилетел комар-пискун и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха. А ты кто?

— Я комар-пискун.

— Ступай ко мне жить.

Вот они стали жить вдвоем.

Прибежала мышка-погрызуха и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун. А ты кто?

— Я мышка-погрызуха.

— Ступай к нам жить.

Стали жить они втроем.

Прискакала лягушка-квакушка и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун.

— Я мышка-погрызуха. А ты кто?

— Я, лягушка-квакушка.

— Ступай к нам жить.

Стали они жить вчетвером.

Бежит зайчик и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун.

— Я мышка-погрызуха.

— Я, лягушка-квакушка. А ты кто?

— Я заюнок-кривоног, по горке скок.

— Ступай к нам жить.

Стали они жить впятером.

Бежала мимо лиса и спрашивает:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун.

— Я мышка-погрызуха.

— Я, лягушка-квакушка.

— Я, заюнок-кривоног, по горке скок. А ты кто?

— Я лиса — при беседе краса.

— Ступай к нам жить.

Стали они жить вшестером.

Прибежал волк:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун.

— Я мышка-погрызуха.

— Я, лягушка-квакушка.

— Я, заюнок-кривоног, по горке скок.

— Я, лиса — при беседе краса. А ты кто?

— Я волк-волчище — из-за куста хватыш.

— Ступай к нам жить.

Вот живут они семеро все вместе — и горя мало.

Пришел медведь и стучится:

— Чей домок-теремок? Кто в тереме живет?

— Я, муха-горюха.

— Я, комар-пискун.

— Я мышка-погрызуха.

— Я, лягушка-квакушка.

— Я, заюнок-кривоног, по горке скок.

— Я, лиса — при беседе краса.

— Я, волк-волчище — из-за куста хватыш. А ты кто?

— Я вам всем пригнетыш.

Сел медведь на горшок, горшок раздавил и всех зверей распугал.




FİİLLER ( FİİL SÖZLÜK)


                    AA

Агитировать – сагитировать :   propaganda yapmak             

Анализировать-проанализировать: analiz yapmak

              BB

Благодарить – поблагодарить: teşekkür etmek

Бледнеть – побледнеть (beti) benzi atmak, sararmak, soluklaşmak

Брать – взять almak; tutmak

Бриться – побриться tıraş olmak

Бросать – бросить atmak; bırakmak; fırlatmak, savurmak

Будить – разбудить uyandırmak; tahrik etmek; isteklendirmek

        VV

Варить – сварить pişirmek; haşlamak; kaynatmak

Вдохновлять – вдохновить esin / ilhan vermek; coşturmak

Везти – привезти taşımak; getirmek

Вешать – повесить  tartmak; asmak; (ipe) sermek

Видеть - увидеть  görmek, çekmek; tanık olmak

Включать – включит almak; dahil etmek; çalıştırmak, işletmek;

Влиять – повлиять etkilemek, etki yapmak; tesir etmek

Вносить – внести getirmek; sokmak; çıkarmak; yazmak

Внушать – внушить telkin etmek; uyandırmak

Возбуждать – возбуждайте uyandırma; heyecanlandırmak; kışkırtmak; açmak

Возвращать – возвратить geri vermek; iade etmek; geri göndermek

Возражать – возразить geri vermek; iade etmek; geri göndermek

Волновать – взволновать dalgalandırmak; coşturmak; endişelendirmek; heyecanlandırmak

Воображать – вообразить tasavvur etmek; sanmak

Воспитывать – воспитать yetiştirmek, eğitmek; aşılamak

Восстанавливать – восстановить onarmak, restore etmek; yeniden kurmak; iade etmek

Восхищаться – восхититься hayranlık duymak, hayran olmak

Вставать – встать kalkmak; durmak; doğmak, (ortaya) çıkmak; sığmak

Встречать – встретить rastlamak, karşılaşmak

Входить – войти girmek; sığmak; sığışmak

Въезжать – въехать girmek; çıkmak; taşınmak

Выбирать – выбрать seçim yapmak; seçmek, ayıklamak; bulmak

Выгонять – выгнать kovmak; (dışarı) atmak

Выделять – выделить ayırmak; vurgulamak, ayırmak

Выдерживать – выдержать dayanmak; katlanmak; sınavı vermek / kazanmak

Выигрывать – выиграть yenmek, kazanmak, birine galip gelmek

Выключать – выключить (televizyonu, ışığı, radyoyu) kapatmak

Вынимать – вынут çıkartmak

Вынуждать – вынудить zorunda bırakmak; zorlamak

Выражать – выразить ifade etmek; dile getirmek; göstermek

Выступать – выступить çıkmak,ilerletmek,söz almak, konusmak

Вытаскивать – вытащить çekip çıkartmak,sürekleyerek çıkartmak

Вытирать – вытереть silmek,kurulamak

выходить – выйти  Kapalı bir yerden dışarı çıkmak

        GG

Гадать – погадать fala bakmak,fal açmak

Гибнуть – погибнуть  ölmek, can vermek

Говорить – сказать söylemek,demek,konuşmak

Гореть – сгореть  yanmak

Готовить – приготовить  hazırlamak,yemek pişirmek

Грузить – загрузить  yüklemek

        DD

Давать – дать  getirmek, vermek, kazandırmak

Дарить – подарить  hediye etmek

Двигать – двинуть  çekmek, itmek, kımıldamak, hareket ettirmek

Делать - сделать   yapmak; etmek

Делить – разделить  bölmek, ayırmak, paylaştırmak, paylaşmak

Доверять – доверить   emanet etmek; güvenmek

Догадываться – догадаться   tahmin etmek; sezmek

Договариваться – договориться  anlaşmak

Догонять – догнать  yetismek

Доказывать – доказать  kanıtlamak; ispatlamak

Достигать – достичь   varmak;ulaşmak;erişmek;bulmak

        YY

Ездить  gidip gelmek

Есть – съесть   yemek yemek

Ехать    gitmek; gelmek

      JJ

Жалеть – пожалеть    pişman olmak; acımak; kıyamamak

Жаловаться – пожаловаться  şikayet etmek; yakınmak sızlanmak; dert yanmak

Жарить – пожарить  kızartmak.kavurmak

Желать – пожелать  istemek;arzu etmek; arzulamak;dilemek

Жечь – сжечь  yakmak; kavurmak

Жить  yaşamak

        ZZ

Забивать – забить   kakmak; çakmak; çivilemek; doldurmak; tıkamak

Заботиться – позаботиться   düşünmek; merak etmek; özen göstermek; özenle bakmak

Забывать – забыть   unutmak

Завидовать – позавидовать   imrenmek; gıpta etmek; kıskanmak

Задерживать – задержать  geciktirmek; yavaşlatmak; eğlendirmek; alıkoymak; tutuklamak

Задумывать – задумать  tasarlamak; niyetlenmek; aklına koymak; (aklından) tutmak

Задыхаться – задохнуться  tıkanmak; zor nefes almak; boğulur gibi olmak; bunalmak

Заезжать – заехать   uğramak; almaya gelmek; girmek

Заказывать – заказать   ısmarlamak; sipariş etmek; ayırtmak

Заканчивать – закончить   bitirmek; tamamlamak

Замечать – заметить   fark etmek; farkına varmak; sezmek; demek; aklında tutmak

Записывать – записать   yazmak; kaydetmek; not tutmak; almak; almak

Заполнять -  заполнить  doldurmak

Запрещать – запретить  yasak etmek, yasaklamak, menetmek

Зарабатывать – заработать  kazanmak

Заходить - зайти  uğramak; girip çıkmak; girmek; almaya gelmek: çekilmek

Звать – позвать  çağırmak; seslenmek; davet etmek

Звонить - позвонить   çalmak  telefon etmek

Здороваться - поздороваться   birine selam vermek; birini selamlamak; selamlaşmak

Знакомить - познакомить   tanıtmak, tanıştırmak

   

       İİ

Играть – сыграть   oynamak; oynaşmak; (piyano) çalmak; (rol) oynamak; sömürmek

Идти - пойти gitmek; yürümek; gelmek; yanaşmak; kabul etmek

Избегать - избежать kaçınmak; kaçmak; sakınmak; kurtulmak; atlatmak

Извещать - известить  bildirmek; haber vermek; duyurmak

Изменять – изменит  değiştirmek; hıyanet / ihanet etmek; dönmek

Исчезать - исчезнуть   ortadan kalkmak; yok olmak; yok olup gitmek; soyu tükenmek

      KK

Кидать - кинуть atmak; fırlatmak; savurmak; basmak

Кипятить - вскипятить  kaynatmak

Класть - положить  koymak; yatırmak; yerleştirmek

Копировать -  скопировать  kopyalamak, kopyasını çıkarmak, suretini çıkarmak

Кормить - накормить yedirmek; (karnını) doyurmak; yem vermek; yemlemek

Красить – покрасить   boyamak; boya vurmak; açmak; güzelleştirmek

Кричать – крикнуть   bağırmak; haykırmak; bağırıp çağırmak; seslenmek; göze batmak;

Крыть - покрыть örtmek; kaplamak; kesmek; birine (verip) veriştirmek

Купаться - выкупаться  suya girmek; denize girmek; yıkanmak; banyo yapmak

Кусать - укусить  ısırmak; dişlemek; sokmak; dalamak; dağlamak

     L

Лечить – вылечить  tedavi etmek 

Лить - вылить dökmek; akıtmak; akmak; koymak;

Ловить – поймать  yakalamak; tutmak; avlamak

Ломать – сломать  kırmak; parçalamak; yıkmak; kırgınlığı olmak

Ложиться – лечь yatmak; uzanmak

          MM

Мазать - намазать sürmek; sıvamak; kirletmek

Менять - поменять değiştirmek; değişmek; trampa etmek

Мёрзнуть - замёрзнуть  donmak; buz kesilmek; uyuşmak

Мешать - помешать engel olmak; engellemek; rahatsız etmek; karıştırmak

Мирить – помирить  barıştırmak; ara bulmak

Мести – подмести  süpürmek

Мочь – смочь  -e bilmek, yapabilmek; muktedir olmak

          NN

Набирать – набрать  toplamak; almak; işe almak; yazmak; dizmek; aramak 

Навещать - навестить  görmeğe / ziyaretine gitmek; yoklamak

Надевать - надеть giymek; takmak

Называть - назвать adlandırmak ; demek; adını söylemek; adını vermek

Накрывать - накрыть örtmek; kaplamak; (suçüstü) yakalamak; basmak

Наливать - налить doldurmak; akıtmak; koymak; dökmek

Нарушать - нарушить bozmak; ihlal etmek; tecavüz etmek; çiğnemek

Настаивать - настоять ;ısrar etmek; üstelemek; direnmek; diretmek; ayak diremek

Начинать – начать ; başlamak; açmak; girişmek; yüz tutmak

Находить - найти ;  bulmak, kaplamak, kapılmak

 

       OO


Обедать - пообедать öğle yemeği yemek

Обеспечивать - обеспечить sağlamak; temin etmek, garantileme; güvence altına almak 

Обижать – обидеть gücendirmek; darıltmak; incitmek; gönlünü / hatırını kırmak

Обманывать - обмануть  aldatmak; iğfal etmek, boşa çıkarmak

Обнимать - обнять sarmak; kucaklamak

Обновлять - обновить yenilemek, ihya etmek; yenileştirmek, ilk defa / siftah giymek

Обращать - обратить çevirmek, dönüştürmek, haline getirmek, 

Обращаться - обратиться dönmek, yönelmek, başvurmak; müracaat etmek; seslenmek

Обходить – обойти dolaşmak; dolanmak, geçmek, yanından geçmek, (önüne) geçmek 

Объединять - объединить birleştirmek; bir araya getirmek

Объезжать - объездить dolaşmak; gezmek, yanından geçmek, yırtmak; geme eyere alıştırmak

Объяснять – объяснить açıklamak; anlatmak, açıklamak, izah etmek

Одевать -  одеть giydirmek; kılığına sokmak, (kendi) üstünü başını yapmak, bürünmek

Опаздывать – опоздать geç kalmak; gecikmek 

Освобождать - освободить kurtarmak; salıvermek; serbest bırakmak; tahliye etmek; azat etmek, muaf tutmak, uzaklaştırmak, boşaltmak

Осматривать - осмотреть yoklamak, kontrol etmek, gözden geçirmek; muayene etmek; araştırmak; gezmek; revizyon yapmak

Останавливать - остановить durdurmak; çevirmek, kalmak; inmek; mola vermek

Отдалять - отдалить uzaklaştırmak, uzaklaştırmak, yabancılaştırmak

Отдыхать - отдохнуть dinlenmek, yorgunluğunu almak; iznini geçirmek

Отменять - отменить bir yana koymak; alıkoymak, almak, ayırmak, ertelemek, (arkaya) bırakmak, yumurtlamak

Отмечать - отметить işaret koymak, işaretlemek, kaydetmek, kaydetmek, belirtmek, işaret etmek, övgü ile söz etmek, kutlamak

Отходить - отойти çekilmek; uzaklaşmak; ayrılmak, kalkmak, hareket etmek, kalmak, intikal etmek, uzaklaşmak, bırakmak;

Оценивать – оценить değerlendirmek, değer biçmek, fiyat biçmek, takdir etmek, kıymetlendirmek

         PP

Падать - упасть   düşmek, yağmak, çökmek, dökülmek, bulunmak, zayıflamak, bozulmak, kırılmak

Перебивать - перебить sözünü / lafını kesmek, kesmek

Переводи'ть - перевести geçirmek, nakletmek; nakil ve tayin etmek, aktarmak, kaydırmak, çevirmek; tercümanlık yapmak, çıkartmak,

Переезжать - переехать geçmek, taşınmak, göç etmek, geçmek, çiğnemek

Печатать - напечатать bastırmak, yayınlamak, daktilo etmek

Писать - написать (yazı) yazmak, yazı yazmak, yazarlığı olmak; kaleme almak, resim yapmak,

Плакать - заплакать ağlamak, ağlaşmak

Платить - заплатить ödemek; (para) vermek, karşılık vermek

Побеждать - победить yenmek; mağlup etmek

Повторя'ть - повторить tekrar etmek, tekrarlamak, yinelemek, kopyasını yapmak

Подделывать - подделать taklit etmek, sahtesini yapmak, sahtekarlık etmek

Подкреплять -  подкрепить desteklemek; kuvvetlendirmek, takviye etmek, pekiştirmek, karnını doyurmak, berkitmek

Поднимать – поднять kaldırmak, artırmak, yükseltmek, almak, çıkarmak 

Подписывать - подписать imzalamak, eklemek, abone kaydını yaptırmak

Подтверждать – подтвердить doğrulamak, teyit etmek, gerçeklemek, tasdik etmek; yenilemek; belgelemek 

Подъезжать - подъехать gelmek, varmak; yaklaşmak

Поздравля'ть - поздравить kutlamak, tebrik etmek

Показывать – показать  göstermek, sergilemek, gözler önüne sermek, ortaya koymak, derece yapmak, ifade vermek; tanıklık etmek 

Покупать - купить almak, satın almak

Помогать - помочь yardım etmek / göstermek; yardımcı olmak, iyi gelmek; kâr etmek

Понимать - понять anlamak; kavramak; bilincinde olmak

Посещать - посетить ziyaret etmek; görmeye gitmek / gelmek, yoklamak, devam etmek

Поступать - поступить yapmak, davranmak, hareket etmek, girmek, yazılmak; kaydolmak, gelmek

Появляться - появиться çıkmak, görünmek, gözükmek, belirmek; çıkagelmek, sökün etmek, sökmek, ortaya çıkmak; belirmek; baş

Предлагать - предложить önermek, teklif etmek; ikram etmek, çıkarmak; sunmak, öne sürmek, istemek; emretmek

Предпочитать - предпочесть yeğlemek, yeğ tutmak, seçmek, tercih etmek

Прекращать - прекратить kesmek; bırakmak; durdurmak; tatil etmek; (bir) son vermek

Привыкать – привыкнуть  alışmak; kanıksamak 

Приглашать - пригласить  çağırmak, davet etmek

Приказывать - приказать emretmek, emir vermek

Принимать - принять uygulamak; kullanmak, tatbik etmek

Приносить – принести  getirmek, götürmek, vermek, doğurmak 

Приходить - прийти gelmek; varmak 

Причёсывать - причесать taramak, saç yapmak

Проверять - проверить kontrol etmek, denetlemek, muayene etmek; yoklamak; teftiş etmek, denemek, sınamak

Проводить - провести geçirmek, gezdirmek; dolaştırmak, çizmek, yapmak, kurmak, döşemek, çekmek, geçirmek; çıkarmak; kabul ettirmek

Продавать - продать satmak

Продолжать - продолжить sürdürmek, devam etmek, uzatmak

Проезжать - проехать geçmek, yapmak, (yol) almak

Проигрывать - проиграть kaybetmek; yenilmek, çalmak

Произносить - произнести telaffuz etmek, söylemek

Пропадать - пропасть kaybolmak, yitmek; sır olmak, (göze) görünmemek, görünmez olmak, gözden kaybolmak, mahvolmak; hapı yutmak; yanmak; gitmek, kesilmek, boşa gitmek, ziyan olmak, heder olmak

Просить - попросить istemek, biri için şefaatte bulunmak, davet etmek, çağırmak, dilenmek

Проходить - пройти (yaya yanından) geçmek

Прощать - простить bağışlamak, affetmek; mazur görmek, helal etmek

Прощаться - проститься Allahaısmarladık demek, veda etmek; vedalaşmak, veda etmek; elveda demek

Прыгать - прыгнуть atlamak; sıçramak, zıplamak, hoplamak; sekmek

Пускать – пустить bırakmak; salıvermek, salmak, koyuvermek, (içeri) sokmak, çalıştırmak, işletmek; atmak, fırlatmak, yürütmek, çıkarmak, ortaya atmak, 

Прятать - спрятать  gizlemek, gömmek, saklamak, örtmek, kapamak

Пытаться – попытаться kalkmak, kalkışmak; denemek


        RR


Раздавать - раздать dağıtmak, tevzi etmek

Разделять - разделить  bölmek, ayırmak, paylaşmak, bölüşmek, taksim etmek

Различать - различить seçmek, fark etmek, ayrım yapmak, ayırmak

Разрешать - разрешит izin vermek, müsaade etmek; cevaz vermek; koyuvermek, müsaade (belgesi) vermek, ruhsat vermek, çözmek, çözümlemek

Разрушать – разрушить yıkmak, tahrip etmek; harap etmek, mahvetmek; bozmak, kırmak

Рассказывать - рассказать anlatmak, hikaye etmek, nakletmek; açmak

Рассматривать - рассмотреть gözden geçirmek; bakmak, saymak, gözü ile bakmak, incelemek, ele almak; irdelemek

Расширять - расширить genişletmek, büyütmek, tevsi etmek; artırmak,

Рвать – порвать koparmak, yırtmak, paralamak, didiklemek, kesmek,

Резать -  разрезать kesmek; dilimlemek, doğramak, çentmek, kıymak, bıçaklayarak öldürmek, oymak, tırmalamak; tedirgin etmek, sözünü esirgememek.

Решать - решить hükmetmek, karar vermek, kararlaştırmak, çözmek, halletmek

Рисовать – нарисовать resim yapmak; çizmek, betimlemek

Ронять -  уронить düşürmek, dökmek

           SS  

Садиться - сесть oturmak, binmek, geçmek, girmek, başlamak, konmak, inmek, batmak, basmak, çekmek, kısalmak

Сажать – посадить oturtmak, bindirmek, indirmek, oturtmak, koymak, dikmek; ekmek, sürmek, vurmak; kondurmak 

Связывать - связать  (birbirine) bağlamak, temas kurmasını / temasa geçmesini sağlamak, bakmak, ilişkili olmak; bağıntılı olmak; bağlı olmak, ilişkilendirmek

Сдавать- сдать devretmek; teslim etmek, (geri) vermek, iade etmek; bırakmak, kiralamak, kiraya / icara vermek, vermek, dağıtmak, teslim etmek, düşmek; bozulmak

Сердиться - рассердиться  kızmak, öfkelenmek

Скрывать - скрыть saklamak, gizlemek; gizli / saklı tutmak; örtbas etmek; kapamak; kamufle etmek,

Служить - послужить hizmet etmek; memurluk etmek, görevi yapmak, vazifesi görmek, yaramak, gitmek

Слышать – услышать duymak, işitmek

Смешивать - смешать karıştırmak; karmak

Снижать - снизить indirmek, düşürmek; kısmak, kesmek; yavaşlatmak; azaltmak, alçaltmak

Собирать - собрать toplamak, toparlamak, monte etmek, bir araya (yere) getirmek, devşirmek, derlemek; koleksiyon(u) yapmak,

Совершать - совершить yapmak, etmek; işlemek

Советовать - посоветовать tavsiye etmek, öğütlemek, salık vermek, danışmak, istişare etmek, tavsiye etmek

Создавать - создать yaratmak; yapmak; meydana / ortaya çıkarmak, kurmak, hazırlamak, sağlamak, oluşturmak, ortaya getirmek; neden olmak, teşkil etmek, üretmek

Сообщать - сообщить bildirmek, haber vermek, ihbar etmek, bir şeyi su geçirmez kılmak

Сопровождать – сопроводить refakat etmek; eşlik etmek, beraberinde / yanında olmak, iliştirmek 

Спешить - поспешить acele etmek, ileri gitmek

Спoрить - поспорить tartışmak, münakaşa etmek; çekişmek, bahse girmek / girişmek, çekişmek, yarış etmek; boy ölçüşmek

Спрашивать - спросить  sormak, kaldırmak, istemek, aramak,

Сравнивать -  сравнить karşılaştırmak, mukayese etmek, kıyaslamak; kıyas etmek, benzetmek, düzlemek, tesviye etmek

Ссориться - поссориться arası açılmak, bozuşmak; kavga etmek; dil kavgası yapmak, atışmak; çekişmek

Становиться - стать durmak; çıkmak; olmak, geçmek, (ayağa) kalkmak, olmak; hal almak

Стараться - постараться  özenmek, gayret etmek, çalışmak, uğraşmak, çabalamak

Страдать - пострадать mustarip olmak, acı çekmek, çekmek, sıkıntı / eziyet / çile çekmek, zarar görmek; hasar görmek; hasara uğramak

Строить - построить kurmak, yapmak, inşa etmek; dikmek, tasarlamak, dayandırmak, oturtmak, çizmek, sıraya dizmek

Стыдиться - постыдиться utanmak; sıkılmak, çekinmek

Считать - сосчитать saymak, hesaplamak, hesap etmek, sanmak; bilmek; bulmak, görmek

           TT

Терпеть - потерпеть dayanmak, katlanmak, tahammül etmek; sabretmek; dişini sıkmak, çekmek; kaldırmak; hazmetmek, uğramak

Терять - потерять kaybetmek, yitirmek, kaçırmak; ol(un)mak

Толкать – толкнуть  itmek; dürtmek, tahrik etmek, teşvik etmek, atmak, kaldırmak

Тонуть - утонуть batmak; (suda) boğulmak, boğularak ölmek

Торопить - поторопить acele ettirmek, sıkıştırmak

Тратить - потратить harcamak, sarf etmek

Трогать - тронуть dokunmak

       UU

Убивать - убить öldürmek, (canına) kıymak, vurmak; katletmek, boşuna harcamak

Увеличивать – увеличить artırmak; çoğaltmak; uzatmak, büyültmek; büyütmek

Уверять - уверить temin etmek; inandırmak

Увольнять - уволить işten çıkarmak; görevden çıkarmak, azletmek; terhis etmek, yol vermek

Угадывать – угадать bilmek; sezmek, tanımak, düşmek 

Уговаривать - уговорит razı (ikna) etmek; kandırmak

Угощать - угостить ikram etmek; çıkarmak; ziyafet çekmek

Ударять - ударить   vurmak, çarpmak, darbe indirmek, bastırmak

Удивляться - удивиться  şaşmak, hayret etmek; şaşırmak, parmağı ağzında kalmak

Ужинать – поужинать  akşam yemeği yemek

Указывать - указать   göstermek, işaret etmek, uyarmak

Украшать - украсить   süslemek, bezemek; donatmak; renklendirmek, zenginleştirmek, tezyin etmek

Улыбаться – улыбнуться  gülümsemek, (talih) yüzüne gülmek

Умирать – умереть   ölmek; can vermek, hayatını yitirmek

Уносить - унести   alıp götürmek, yürütmek, uçurmak

Употреблять - употребить   kullanmak

Успокаивать - успокоить sakinleştirmek, teskin etmek; yatıştırmak, dindirmek

Устраивать - устроить  kurmak, yapmak, düzenlemek, tezgahlamak; tertiplemek, çıkarmak, düzenlemek, düzene koymak, yerleştirmek, sağlamak, işine gelmek; hesabına gelmek

Утверждать - утвердить onaylamak, tasdik etmek, iddia etmek; öne / ileri sürmek, (yerleştirip) temelleştirmek; yerleşiklik kazandırmak

Утешать – утешить  teselli etmek, teselli vermek

          FF

Финансировать – Финансировать   finanse etmek

Фотографировать - сфотографировать fotoğraf / resim çekmek

         HH

Характеризовать – охарактеризовать  nitelemek, nitelendirmek, karakterize etmek 

Хвалить – похвалить   övmek

Хлопать – хлопнуть çarpmak; çırpmak; şaklamak, vurmak; şamarlamak; okşamak

Хотеть -  захотеть  istemek; dilemek; canı çekmek, canı / keyfi istemek içinden gelmek

Худеть – похудеть   zayıflamak

Хранить – сохранить   muhafaza etmek, tutmak, uymak; yaşatmak, korumak

          TS

Царапать – царапнуть çizmek; tırmalamak

Целовать - поцеловать   öpmek

Ценить - оценить değer biçmek, değer vermek, kıymetini / kadrini bilmek

        

             ÇÇ

Чинить - починить  onarmak, tamir etmek, açmak

Чистить - вычистить temizlemek; fırçalamak, zımparalamak, ovmak, boyamak, tımar etmek, soymak

Чувствовать – почувствовать duymak, hissetmek; sezinlemek, anlamak

Читать - прочитать okumak, söylemek

Чихать - чихнуть  aksırmak, hapşırmak, öksürmek

        ŞŞ

Шить - сшить   dikmek, işlemek

Шутить – пошутить şaka etmek / yapmak; şakalaşmak, eğlenmek, alay etmek

Щекотать - пощекотать  gıdıklamak, gıcıklamak

Шуметь  gürültü yapmak

Щупать - пощупать    çimdiklemek, çimdik atmak, yakmak; ısırmak, çimdiklemek, koparıp koparıp yemek, yolmak


               EE

Экономить – сэкономить  tutumlu / idareli kullanmak; tasarruf etmek

Экспорти'ровать -            ihraç etmek


    

             YA

Являться – явиться  gelmek, görünmek, doğmak; ortaya çıkmak, türemek, (nedeni) olmak, ileri gelmek












video